Dossiers

Reijer Passchier (Hoogleraar Digitalisering en de democratische rechtsstaat, Open Universiteit) heeft een brief aan de Staatscommissie rechtsstaat geschreven betreffende de gevolgen van digitalisering voor de constitutionele borging van de democratische rechtsstaat. Daarin bespreekt hij de gevolgen van de toenemende digitalisering. Deze legt hij breed uit als een ‘sociotechnologische’ ontwikkeling waarbij de technieken voor het opslaan, gebruiken en delen van numerieke gegevens steeds geavanceerder worden. Hij beschrijft de gevolgen van deze digitalisering voor de constitutionele structuren binnen het Nederlandse staatsbestel.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft, voor het eerst, een vergadering over Artificial Intelligence (hierna: AI) gehouden. Daarin werden de voordelen van generatieve AI besproken, maar stonden vooral de gevaren en nadelen die aan de opkomst van AI kleven centraal. António Guterres, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, riep in zijn toespraak op tot een universele aanpak van alle betrokken landen in het bestrijden van desinformatie en het gebruik van AI voor criminele doeleinden.

Gerechtshof Den Haag 11 juli 2023, IT 4319, ECLI:NL:GHDHA:2023:1262 (Appellant/Rabobank) In deze zaak staat centraal de vraag of de registratie van de persoonsgegevens van appellant in de incidentenregisters van Rabobank noodzakelijk is voor de behartiging van een gerechtvaardigd belang van Rabobank. Meer specifiek staat centraal de vraag of appellant in 2019 als geldezel in een fraudezaak betrokken is geweest en of de persoonsgegevens van appellant daarom geregistreerd mochten worden in de incidentenregisters. Appellant vordert verwijdering van zijn gegevens.

Rechtbank Oost-Brabant 12 juli 2023, IT 4318, ECLI:NL:RBOBR:2023:3581 (Verano/GAC) Het geschil gaat over de misgelopen samenwerking tussen GAC, die IT-diensten verleent, en Verano. Verano verwijt GAC ervan dat de implementatie van een automatiseringsproject waarvoor GAC was aangenomen dermate slecht verliep dat Verano een hoop tijd en kosten heeft moeten maken om het automatiseringssysteem te doen werken. GAC stelt dat zij wel een degelijk systeem heeft geleverd, maar dat deze levering wat langer heeft geduurd dan in de offerte was gepland. Verano vordert vergoeding van de schade.

Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties A. C. van Huffelen heeft op 14 juli 2023 een brief naar de Tweede Kamer gestuurd inzake kinderrechten en digitalisering. In haar brief gaat de staatssecretaris in op de mogelijkheden om kinderrechten, zoals het recht op privacy, ontspanning en bescherming tegen schadelijke inhoud, zowel off- als online te  waarborgen en hen te beschermen tegen niet-passende online reclame en kindermarketing. Daarbij wijst zij op de toenemende mate van digitalisering in het dagelijks leven van kinderen en de negatieve gevolgen die daaraan worden gekoppeld. Niet alleen zijn er gevolgen voor de fysieke gezondheid, ook de sociale en mentale gezondheid wordt beschadigd door problematisch gebruik van sociale media, videogames en kwetsende inhoud. Momenteel worden kinderrechten beschermd middels Europese wetgeving, zoals de Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), de digitaledienstenverordening (Digital Service Act (DSA)) en de herziene richtlijn audiovisuele mediadiensten (AVMSD). De staatssecretaris noemt echter enkele aanvullende maatregelen die zij daarnaast wil nemen.

De Digital Service Act (hierna: de DSA) is op 16 november 2022 in werking getreden. Deze wetgeving beoogt regels op te stellen waar aanbieders van tussenhandeldiensten zich aan dienen te houden waar het gaat om de verspreiding van illegale content en desinformatie. Tussenhandeldiensten zijn bedrijven die online diensten tussen gebruikers leveren, zoals online platforms, online marktplaatsen en sociale mediadiensten. Om uitvoering te geven aan de DSA is een wetsvoorstel ingediend, waarbij de Autoriteit Consument en Markt als digitaledienstencoördinator en toezichthouder wordt aangewezen. Ook krijgt de Autoriteit Persoonsgegevens taken waar het gaat om toezicht op het gebruik van profilering en de verwerking van persoonsgegevens door tussenhandeldiensten.

Nu even pauze, in september gaan de opleidingen weer van start. Noteert u de data alvast? Aanmelden kan via de website.

Rechtbank Amsterdam 5 juli 2023,;IT 4313; ECLI:NL:RBAMS:2023:3670 (Eiser/ING) In deze zaak dient de rechtbank te beoordelen of de afwijzing van het verzoek van eiser om uit het Interne Verwijzingsregister (hierna: het IVR) van ING te worden verwijderd, na het eindigen van de bankrelatie tussen eiser en ING rechtmatig is.

Rechtbank Amsterdam 13 juli 2023, IEF 21562; ECLI:NL:RBAMS:2023:4466 (Eisers/West) Dit geschil betreft een boek dat door Marja West, gedaagde in de zaak, is geschreven over de verdwijning van Willeke Dost. Daarvoor heeft West enkele bronnen aangesproken, die dicht bij Willeke Dost stonden. Deze bronnen hebben aangegeven niet in het boek te willen worden genoemd. Ook verzoeken zij de rechter om West te verbieden bepaalde citaten die eisers hebben gedaan in het boek op te nemen. 

Conclusie A-G HvJ EU 29 juni 2023, IT 4306, ECLI:EU:C:2023:520 (RL/Landeshauptstadt Wiesbaden) In deze zaak formuleert A-G L. Medina een antwoord op een prejudiciële vraag die door de bestuursrechter in Wiesbaden tot het Hof van Justitie is gericht. De vraag luidt of de verplichting tot het opnemen en opslaan van vingerafdrukken in identiteitskaarten op grond van Verordening 2019/1157 in strijd is met hoger Unierecht, specifiek met de grondrechten vastgelegd in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en het Verdrag inzake de Werking van de Europese Unie. Aanleiding voor deze vraag was dat RL weigerde om zijn vingerafdrukken te laten registreren bij de aanvraag van een identiteitskaart. De identiteitskaart werd daarom ook geweigerd, waarna RL zich tot de rechter wendde. Deze stelde zijn vraag aan het Hof van Justitie, omdat hij twijfelt aan de geldigheid van de Verordening, zelfs als deze Verordening ook eist dat de hoogst mogelijke mate van bescherming voor de opslag van deze data moet worden verzorgd.