Onrechtmatige uitingen  

HR 7 oktober 2022, IEF 21011, IT 4110; ECLI:NL:HR:2022:1402 (Werkneemster tegen ROC Nijmegen) Werkneemster heeft een boek geschreven over de onderwijsvernieuwing bij het ROC Nijmegen, waar zij werkte. Het gaat om de invoering van het zogenaamde gepersonaliseerd onderwijs. De naam van ROC Nijmegen komt in het boek niet voor en ook de namen van collega’s zijn gefingeerde namen. De inhoud van het boek is niet “onnodig grievend” voor de onderwijsinstelling of de collega’s, toch werd werkneemster geschorst en vervolgens werd ontbinding van haar arbeidsovereenkomst verzocht. De Hoge Raad heeft nu geoordeeld dat dit een inmenging in de vrijheid van meningsuiting was die getoetst had moeten worden aan artikel 10 EVRM. De A-G was daar ook al heel uitgebreid over. Het raakt dus aan de IE-praktijk, omdat het gaat over de gevolgen van publicaties voor werknemers, niet alleen in het onderwijs.

Vzr. Rechtbank Den Haag 4 oktober 2022, IEF 21005, IT 4106; ECLI:NL:RBDHA:2022:10082 (Gemeente Bodegraven-Reeuwijk tegen Twitter) In de periode van januari 2021 tot en met juni 2021 is door verscheidene personen via Twitter verspreid dat er gedurende vele jaren in Bodegraven een pedo-satanisch netwerk hebben bestaan waar talloze jonge kinderen het slachtoffer van zijn geworden. Bij vonnis in kort geding van 2 juli 2021 heeft de vorzieningenrechter de verspreiders verboden verdere onrechtmatige uitlatingen te doen over de kwestie en hen opgedragen de tweets te verwijderen.[zie IEF 20074 en IT 3588]. Gemeente Bodegraven-Reeuwijk wil nu dat Twitter vergelijkbare berichten met dezelfde beschuldigingen van anderen actief opspoort en verwijdert. De voorzieningenrechter oordeelt dat dit te ver gaat en wijst de vordering van de gemeente af.

Vzr. Rechtbank Midden-Nederland 6 september 2022, IEF 20939, IT 4058; ECLI:NL:RBMNE:2022:3558 (Eiseres tegen AVROTROS) Kort geding. In het tv-programma Radar is aandacht besteed aan een klacht rondom eiseres, een schildersbedrijf. Volgens eiseres heeft AVROTROS door in de reportage bepaalde onjuiste uitlatingen te doen en een eenzijdig en tendentieus beeld te schetsen onrechtmatig jegens haar gehandeld en zij vordert verwijdering en een rectificatie. De voorzieningenrechter is van oordeel dat AVROTROS aandacht heeft mogen besteden aan een klacht van een consument over eiseres. Dit mag zij op kritische en opiniërende wijze aan de kaak stellen. De grenzen van de journalistieke vrijheid zijn in dit concrete geval niet overschreden. Er is van tevoren contact geweest met eiseres over de klachten en er is voldoende wederhoor geboden, hetgeen ook terugkomt in de reportage. Voor de belangenafweging weegt (zwaar) mee dat alle uitlatingen voldoende steun vinden in het ten tijde van de uitzending van de reportage beschikbare feitenmateriaal. Overige relevante omstandigheden leggen onvoldoende gewicht in de schaal voor het belang van eiser. De vorderingen worden afgewezen.

Rechtbank Den Haag 31 augustus 2022, IEF 20936, IT 4057; ECLI:NL:RBDHA:2022:8625 (GIB tegen Zembla) Zie ook [IEF 20387]. Op 6 februari 2020 heeft het programma Zembla in een tv-uitzending aandacht besteed aan het verondiepingsproject Over de Maas, waarvoor granuliet van het bedrijf Graniet Import Benelux B.V. is gebruikt. De uitzending heeft aandacht gekregen in landelijke en regionale media en tot onrust geleid. Door Zembla is na de uitzending in 2020 op verschillende manieren nadien veelvuldig gepubliceerd over de toepassing van granuliet. Op 7 december 2020 heeft de RvdJ een conclusie genomen in een klachtprocedure aangespannen door GIB en diens klacht gegrond verklaard. BNNVARA heeft daarop aangegeven zich niet te kunnen vinden in de conclusie en heeft besloten de RvdJ niet langer te erkennen. Tevens heeft Zembla aangegeven dat zij geen gehoor zal geven aan het verzoek van GIB over te gaan tot rectificatie. In deze civiele procedure vordert GIB een verklaring voor recht en rectificatie. Zij stelt zich in de eerste plaats op het standpunt dat Zembla door in de televisie-uitzendingen en in andere publicaties meerdere beschuldigingen te uiten die geen steun vinden in het feitenmateriaal onrechtmatig handelt. In de tweede plaats stelt GIB dat Zembla onrechtmatig heeft gehandeld door los van specifieke ongefundeerde beschuldigingen, sinds de uitzending, onvolledig, eenzijdig en tendentieus te berichten over granuliet.

Vzr. Rechtbank Midden-Nederland 7 juni 2022, IEF 20781, IT 3964; ECLI:NL:RBMNE:2022:2136  (Clintel tegen KRO-NCRV) Kort geding. Onrechtmatige uitlating in het televisieprogramma Pointer (van KRO-NCRV) en het door Pointer op haar website gepubliceerde artikel. De uitlating dat Clintel, een stichting die bericht over klimaatverandering en klimaatbeleid, wordt gefinancierd door de olie-industrie, vindt onvoldoende steun in het beschikbare feitenmateriaal. Daarnaast is het standpunt van Clintel over deze uitlating ten onrechte niet in het programma weergegeven. De uitlating is daarom onrechtmatig. De overige zeven uitlatingen zijn niet onrechtmatig. De gevorderde rectificatie kan vanwege de wijze waarop deze is gevorderd, niet worden toegewezen.
Lees meer over deze uitspraak in de databank JUROU.

Vzr. Rb. Amsterdam 2 juni 2022, IEF 20758, IT 3951, RB 3660; zaaknr. C/13/715900 KG ZA 22-276 AB/MB (Priva tegen Hero) Kort geding. Priva is een werkmaatschappij die zich richt op het ontwikkelen en leveren van producten die betrekking hebben op het onder controle houden van het klimaat binnen een gebouw. Deze producten en diensten worden door Priva geleverd in verschillende sectoren en hebben duurzaamheid als uitgangspunt. Hero is actief in dezelfde branche als Priva sinds 2017. Hero heeft in januari 2022 een email verstuurd aan een groot aantal relaties met een aantal vergelijkingen van haar product met een van de producten van Priva. Deze mail bleek onjuistheden te bevatten. Priva en Hero hebben vervolgens onderhandeld over een rectificatie van de verstuurde email, waarna Hero ervoor heeft gekozen om begin maart zelf een rectificatie te doen uitgaan. Vervolgens staat de vraag voor de Amsterdamse rechter centraal of Priva als eiseres voldoende belang heeft bij een nieuwe rectificatie. In dit kader dient het evenwicht tussen beide partijen te worden gewogen inzake het rechtzetten van een eerder bericht. Enerzijds het benadrukken van hoe de situatie nu echt in elkaar zit en anderzijds kan niet van de wederpartij, die de rectificatie moet uitvoeren, worden verwacht dat deze reclame maakt voor het product van een ander. De voorzieningenrechter concludeert dat de eigen geplaatste rectificatie van Hero onvolledig is en daarom wordt Hero veroordeeld tot een nadere rectificatie.

Rechtbank Amsterdam 20 mei 2022, IEF 20754, IT 3949; ECLI:NL:RBAMS:2022:2793 (CEG tegen Investico c.s.) Kort geding. Journalisten hoeven voorgenomen publicatie over de online gokbusiness in Curaçao niet op voorhand aan te passen. De daarop gerichte vordering van Cyberluck Curaçao (CEG) wordt afgewezen. Er is onvoldoende aanleiding om onrechtmatigheid op voorhand aan te nemen. In diverse recente rechterlijke uitspraken is bepaald dat sublicentiëring van online kansspelen, de ‘core business’ van CEG, op zichzelf niet illegaal is.

Vzr. Hof Amsterdam18 mei 2022, IEF 20735; ECLI:NL:GHAMS:2022:1496 (de Volkskrant tegen geïntimeerde) De Volkskrant heeft een aantal artikelen gepubliceerd over een onderzoek dat bureau Bing heeft uitgevoerd naar aanleiding van een anonieme blogpost over vermeende MeToo-kwesties binnen de politieke partij D66. Bing heeft in een openbaar rapport geconcludeerd dat uit het onderzoek geen situaties van seksuele intimidatie en machtsmisbruik door geïntimeerde zijn gebleken. Het openbare rapport verwijst naar een vertrouwelijke bijlage. De vorderingen van geïntimeerde komen er kort gezegd op neer dat het de Volkskrant niet is toegestaan te publiceren dat geïntimeerde zich heeft schuldig gemaakt aan machtsmisbruik of seksuele intimidatie of te publiceren dat dit zou blijken uit de vertrouwelijke bijlage, en ook dat de Volkskrant niet mag publiceren over privé-contacten van geïntimeerde die in de vertrouwelijke bijlage worden beschreven voor zover die niet ook waren beschreven in het openbare rapport. Na het vonnis van de voorzieningenrechter in eerste aanleg [IEF 20702], besluit het hof Amsterdam in hoger beroep dit vonnis te vernietigen. De rechter in eerste aanleg concludeerde dat de aantijgingen van de Volkskrant onvoldoende steun vonden in het feitencomplex. In tweede aanleg wordt geconcludeerd dat de vrijheid van meningsuiting van de Volkskrant in dit geval zwaarder weegt dan het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van geïntimeerde. De publicaties van de Volkskrant zijn dus niet onrechtmatig en dragen juist bij aan het publieke debat over machtsmisbruik.

Vzr. Rb. Amsterdam 29 april 2022, IEF 20702; IT 3925; ECLI:NL:RBAMS:2022:2344 (Eiser tegen Volkskrant) Een extern onafhankelijk onderzoek naar beschuldigingen van een prominente D66'er werd uitgevoerd door het onderzoeksbureau Bing. Terwijl een eerder verschenen openbare publicatie van dit onderzoek geen conclusies nam inzake 'situaties van seksuele intimidatie of machtsmisbruik', bleek dit volgens de Volkskrant anders te zijn in een vertrouwelijk deel van het onderzoek. In dit vertrouwelijke deel zouden de conclusies kunnen worden getrokken die in contrast staan met de eerder genomen gepubliceerde onderzoek. De voorzieningenrechter verwerpt dit verweer en concludeert, dat in het licht van het feitencomplex, de aantijgingen van de Volkskrant onvoldoende steunen vinden. Het belang om niet te worden blootgesteld aan die aantijgingen weegt volgens de voorzieningenrechter dan ook zwaarder dan het publiceren van deze beweringen.

Vzr. Rechtbank Amsterdam 13 april 2022, IEF 20664, IT 3901; C/l 3/7141 89 / KG ZA 22-163 AB/MAH (Bosma tegen Automattic) Kort geding. Bosma werkt als sales director in de visbranche. Bosma en zijn familie worden al enkele jaren bedreigd. Sinds januari 2021 worden ernstige beschuldigingen en bedreigende uitlatingen jegens hem gedaan, onder meer via een blog gehost door Automattic op Wordpress.com. Duidelijk is dat het hier gaat om een haatwebsite met evident onrechtmatige uitlatingen. Voldoende aannemelijk is dat Bosma hierdoor al geruime tijd zowel zakelijk als privé ernstige reputatie- en financiële schade lijdt. Automattic dient onder meer aan de onrechtmatige situatie een eind te maken door de blog in zijn geheel te verwijderen. Ook wordt Automatic bevolen gegevens te verstrekken van de persoon die eigenaar is van de domeinnaam en de maker van de blog.