Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie, Fiche 1: Mededeling EU raamwerk online gokken, Kamerstukken II 2012/13, 22 112, nr 1516. - prelex

Essentie: In 2011 heeft de Commissie het groenboek over online gokken op de interne markt aangenomen. Vervolgens heeft een openbare raadpleging plaatsgevonden. De reacties op de raadpleging lopen uiteen qua inhoud en wat betreft de wenselijk geachte instrumenten voor EU-initiatieven. Op dit moment lijkt het de Commissie niet aangewezen om sectorspecifieke EU-wetgeving voor te stellen. Wel is volgens de Commissie door vrijwel alle deelnemers aan de raadpleging aangedrongen op beleidsactie op EU-niveau.

Het doel van het voorstel is om de rechtszekerheid te vergroten en tot gefundeerd beleid te komen.

In de mededeling wordt ingegaan op de belangrijkste problemen die het naast elkaar bestaan van verschillende regelgevingskaders binnen de interne markt met zich meebrengt. De Commissie signaleert de volgende vijf prioritaire gebieden: verenigbaarheid van de nationale regelgevingskaders met het EU-recht; versterking van de administratieve samenwerking en efficiënte handhaving; bescherming van consumenten, burgers en minderjarigen en andere kwetsbare groepen; voorkoming van fraude en het witwassen van geld; waarborging van de integriteit van sport en voorkoming van wedstrijdvervalsing. De Commissie doet voorstellen om deze problemen via acties op zowel nationaal als EU-niveau aan te pakken.

4. Nederlandse positie over de mededeling

Algemene inleiding
Voor online kansspelaanbod kent de Wet op de kansspelen (Wok) nog geen vergunningmogelijkheid. Dat betekent dat dergelijk aanbod nu, naar de letter van de wet, verboden is. Niettemin spelen jaarlijks enkele honderdduizenden Nederlanders mee op – niet in Nederland gereguleerde – kansspelsites. Zoals afgesproken in het regeerakkoord zal het kabinet op korte termijn online kansspelen strikt reguleren. Door middel van een openbare en transparante procedure zullen vergunningen voor online kansspelen worden verleend aan aanbieders die aan vooraf gestelde voorwaarden voldoen. Dit voornemen vereist een aanpassing van de Wok.

Aan het Nederlandse beleid liggen het voorkomen van kansspelverslaving, het beschermen van de consument en het tegengaan van criminaliteit en illegaliteit ten grondslag. Nederlandse burgers moeten immers op een veilige en verantwoorde manier aan kansspelen kunnen deelnemen. Deze doelstellingen zullen ook in de met betrekking tot online kansspelen aangepaste Wok worden verankerd.

Lees uitgebreid hier

Na de baanbrekende usedSoft-zaak van het Hof van Justitie kunnen doorverkoopverboden in licentiecontracten naar de prullenbak. Is dat zo? Ja, lijkt de meerderheid te denken, maar een klein gezelschap denkt daar anders over. Zij menen dat doorverkopen van software in strijd met het contract wanprestatie oplevert. Een stelling die niet zo eenvoudig te verdedigen lijkt op het eerste gezicht. Polo van der Putt, Vondst Advocaten

Iedere uitspraak van het Hof van Justitie roept altijd weer vele vragen op. Met name diegenen die zich associëren met de verliezer proberen vaak zoveel onduidelijkheid te scheppen over wat het Hof nu precies zegt, dat er volgens hun  niets is veranderd.

Wat zegt Peter van Schelven bijvoorbeeld in de Automatiseringsgids van 6 december 2012:

"De Europese rechter sloeg bewust een clausule uit het licentiecontract in de wind, die erop neerkwam dat de afnemer van de software (lees: de licentienemer) het product en het gebruiksrecht erop niet aan een ander mocht overdragen. Op het eerste gezicht lijkt dat een forse knauw voor de auteursrechtelijke positie van softwarebedrijven. Immers, sinds jaar en dag plegen softwareleveranciers in hun licentiecontracten met afnemers uitdrukkelijk te bedingen dat het gebruiksrecht op de software niet overdraagbaar is. Echter, bedacht moet wel worden dat het Hof van Justitie louter een oordeel heeft gegeven over de auteursrechtelijke betekenis van een dergelijke contractuele verbodsbepaling. Een wezenlijk andere juridische vraag is of schending van een overdrachtsverbod dat in een licentiecontract is opgenomen, wellicht ook contractsbreuk en wanprestatie oplevert. Die vraag is door de Europese rechter in het arrest met geen woord beantwoord, eenvoudigweg omdat deze vraag niet van Europeesrechtelijke aard is. Het Hof van Justitie is niet de aangewezen instantie om hierover te oordelen. De uitspraak stuurt de wereld op dit punt dus in zekere zin met een kluitje in het riet. Het valt te verwachten dat over die laatste vraag nog wel de nodige nieuwe procedures gevoerd zullen worden."

Van Schelven, die ik hoog acht, schrijft dit als juridisch adviseur van ICT~Office, de lobbyclub van IT-bedrijven. Voor de goede verstaander zegt hij hiermee dat doorverkopen ondanks doorverkoopverbod door IT-bedrijven als wanprestatie wordt gezien en dat overtreders juridisch vervolgd zullen worden. En dat past in het straatje van al die oude wereld softwarebedrijven die zien dat hun producten niet meer aansluiten bij de marktvraag en nu nog even een slaatje slaan uit hun oude contracten en alle bruggen achter zich verbranden. Ik zal niet de enige zijn met een berg licentie-inbreukzaken op zijn bureau. De toekomst zal leren of het achterhoedegevechten zijn die we binnenkort in het museum kunnen bijplaatsen.

Wat heeft het Hof nu precies gezegd? In twee overwegingen komt de afdwingbaarheid van het doorverkoopverbod expliciet aan de orde:

"77. Vervolgens zij in herinnering gebracht dat het distributierecht van de houder van het auteursrecht volgens artikel 4, lid 2, van richtlijn 2009/24 vervalt bij de eerste verkoop in de Unie door die houder of met zijn toestemming van iedere materiële of immateriële kopie van zijn computerprogramma. Bijgevolg kan de houder van het betrokken recht op grond van deze bepaling, ongeacht of contractuele bedingen latere overdracht verbieden, zich niet meer tegen wederverkoop van die kopie verzetten [onderstreping PvdP].

[...]

84. Met betrekking tot een situatie zoals die aan de orde in het hoofdgeding zij eraan herinnerd dat, zoals in de punten 44 en 48 van het onderhavige arrest is geconstateerd, het downloaden op de server van de klant van de kopie van het computerprogramma dat zich op de website van de rechthebbende bevindt en het sluiten van een licentieovereenkomst voor het gebruik van die kopie, een ondeelbaar geheel vormen dat in zijn geheel als een verkoop moet worden aangemerkt. Gelet op dit onverbrekelijk verband tussen de kopie op de website van de houder van het auteursrecht zoals die naderhand is verbeterd en bijgewerkt en de licentie voor het gebruik van die kopie, brengt wederverkoop van de gebruikslicentie de wederverkoop mee van „die kopie” in de zin van artikel 4, lid 2, van richtlijn 2009/24 en geldt hiervoor de uitputting van het distributierecht op grond van deze laatste bepaling, ondanks het in punt 23 van het onderhavige arrest weergegeven beding in de licentieovereenkomst [het doorverkoopverbod, PvdP, onderstreping PvdP]."

Vergelijk ook het expliciete persbericht van het Hof:

"Therefore, even if the licence agreement prohibits a further transfer, the rightholder can no longer oppose the resale of that copy."

Tja, het Hof is met name in overweging 77 toch wel heel expliciet: de softwareleverancier mag zich niet tegen wederverkoop verzetten, ongeacht een andersluidende contractuele bepaling. Ook al gaat het Hof niet over Nedelandscontractenrecht, het lijkt moeilijk ander uit te leggen dan dat het negeren van het doorverkoopverbod geen wanprestatie oplevert. Als het wel een wanprestatie oplevert (in welk geval naar Nederlands recht bijv. nakoming van het beding mag worden gevorderd), dan kan leverancier zich daarmee immers toch tegen de overdracht verzetten? En dat mag dus niet van het Hof. De uitputtingsleer wordt dan volledig uitgehold.

Er zijn velen die menen dat overtreding van een doorverkoopverbod geen wanspreataie oplevert. Zo heeft de Oracle advocaat bij het Hof van Justitie, Truiken Heydn, tijdens het afgelopen ITechLaw congres in Rome het standpunt ingenomen dat een doorverkoopverbod niet langer geldig is en overtreding dus geen wanprestatie oplevert. Maar ook dichter bij huis zijn medestanders te vinden. Tijdens de najaarsbijeenkomst van de Vereniging van informaticarecht Advocaten (VIRA), waar het puikje van de nationale IT-advocaten en juristen was verzameld, bleek dat op een enkele verdwaalde old-school auteursrechtadept na, de algemene mening was dat het negeren van een doorverkoopverbod geen wanprestatie oplevert. Maar ook Coen Drion, raadsheer bij de Hoge Raad, schreef bijvoorbeeld in het NJB (2012/30, zie ook IT en Recht 858):

"Het staat partijen niet vrij om zelf anders te bepalen, bijvoorbeeld door hun relatie als een (onoverdraagbare) licentieverhouding te kwalificeren.

Nou, hoe zal de Hoge Raad nu gaan oordelen in de rechtszaken van de ICT~Office leden?

Ook in het buitenland lijkt de heersende visie dat doorverkoopverboden terzijde kunnen worden gesteld. Ik wees hierboven al op het ITechLaw congres. Op IT en Recht concludeert de Belg Stefan van Camp daarnaast ook al het volgende:

"Het is duidelijk dat beperkende licentievoorwaarden die de doorverkoop van de software zouden belemmeren, ongeldig zijn. "

De Duitse rechter heeft doorverkoopverboden inmiddels verboden. In een uitspraak van een rechtbank in Hamburg van 27 augustus jl. (onder meer kenbaar via deze site) werd het Microsoft op straffe van een boete van € 250.000 verboden om doorverkoopverboden op te nemen in haar licentievoorwaarden.

Maar natuurlijk zou een exemplaar van software ook gewoon als een zaak kunnen worden beschouwd en een licentienemer als eigenaar. Tot voor kort was "software = een zaak" zeker een minderheidsstandpunt (dat ik aanhang overigens, maar dat was gezien de bewoording wellicht al duidelijk), maar ik denk dat de standpunten wel eens zouden kunnen gaan veranderen. In ieder geval wordt er weer fundamenteel nagedacht over software. Zo is Dick van Engelen al flink aan het draven (wat mij betreft niet altijd in de goede richting, zie ook de reactie van Wibier en Diamant (incl. weerwoord van Van Engelen; ik geef de auteurs overigens graag mee dat art. 345 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie het volgende bepaalt: "De Verdragen laten de regeling van het eigendomsrecht in de lidstaten onverlet."). Als een licentienemer eigenaar van zijn exemplaar van software is, is ieder beding dat overdraagbaarheid uitsluit nietig op basis van art. 3:83 BW. Wel zo simpel.

Arnoud Engelfriet heeft overigens zo zijn eigen, orginele benadering:

"En voor het geval bijdehante rechthebbenden in de licentie doorverkoop willen hinderen: dat mag niet, lekker puh. Oeps, doe ik het weer. In de Softwarerichtlijn staat namelijk dat je het een rechtmatige verkrijger niet mag verbieden om normaal gebruik van de software te maken. En daaronder valt dus ook het mogen doorverkopen van de software met licentie, dat is ook normaal."

Leuk bedacht en verdedigbaar.

We zullen zien. Veel (leuke) discussies zullen vast volgen.

Rechtbank Amsterdam 5 december 2012, LJN BY5353 (KPN Telfort abonnees)

De rechtbank te Amsterdam heeft gisteren beslist dat bestaande abonnees van KPN (met een abonnement van het merk Telfort) gedurende de looptijd van hun abonnement niet goed zijn geïnformeerd over de invoering en de gevolgen van de laatste minuut afronding. Bij nieuwe abonnees is dat volgens de rechtbank wel het geval geweest.

Stichting Belverlies.nl had hier namens 155 individuele eisers een oordeel over gevraagd. Sinds 2008 heeft KPN de wijze van afrekenen van verschillende van haar abonnementen gewijzigd, in die zin dat KPN de laatste gespreksminuut volledig in rekening brengt, ook als minder dan zestig seconden wordt gebeld ("laatste minuut afronding"). KPN heeft voor de abonnementen van haar merken KPN en Hi de laatste minuut afronding alleen ingevoerd voor nieuwe abonnementen. Telfort (op 1 januari 2012 gefuseerd met en opgegaan in KPN) heeft de laatste minuut afronding ook ingevoerd voor bestaande abonnementen.

Klanten die een nieuw abonnement hebben afgesloten bij KPN zijn via de websites en in de winkels geïnformeerd over de laatste minuut afronding. KPN heeft ten aanzien van deze klanten voldaan aan haar informatieverplichtingen. Het gaat niet zover dat zij verplicht is om iedere klant individueel te informeren over de gevolgen van de laatste minuut afronding.

Klanten met een abonnement van het merk Telfort waarbij gedurende de looptijd van hun abonnement een wijziging in de wijze van afrekenen van eerste- naar laatste minuut afronding is doorgevoerd zijn echter onvoldoende duidelijk geïnformeerd over deze wijziging door KPN. De vordering om dit in rechte vast te stellen ("verklaring voor recht") is toewijsbaar. De daarnaast gevorderde schadevergoeding is niet toewijsbaar, omdat niet is gebleken dat er verband is tussen die schade en het niet op de juiste wijze voldoen aan de informatieverplichting.

2.3. Sinds 2008 heeft KPN de wijze van afrekening voor de verschillende door haar gevoerde merken gewijzigd, in die zin dat KPN de laatste gespreksminuut volledig in rekening brengt, ook als minder dan zestig seconden wordt gebeld (hierna: laatste minuut afronding). Voordat KPN de laatste minuut afronding introduceerde, bracht zij klanten de eerste gespreksminuut volledig in rekening, ook als minder dan zestig seconden werd gebeld, en werd vervolgens per seconde afgerekend (hierna: eerste minuut afronding). KPN heeft voor de abonnementen van haar merken KPN en Hi de laatste minuut afronding alleen ingevoerd voor nieuwe abonnementen. Telfort heeft de laatste minuut afronding ook ingevoerd voor bestaande abonnementen.

Bestaande abonnementen
4.17. KPN voert aan dat zij alle klanten met een abonnement van Telfort, waarbij gedurende de looptijd van hun abonnement een wijziging in de wijze van afrekenen van eerste- naar laatste minuut afronding is doorgevoerd, hierover heeft geïnformeerd via de hiervoor onder 2.6 geciteerde brief. Bij deze brief was volgens KPN een kopie van de toepasselijke algemene voorwaarden en een op het abonnement van de betreffende klant betrekking hebbende tarievensheet gevoegd (zie hiervoor onder 2.7 en 2.8), waarop stond vermeld dat gesprekken per minuut worden afgerekend en naar boven worden afgerond.

4.18. Stichting Belverlies c.s. betwist dat de individuele eisers de betreffende brief met de tarievensheet en de algemene voorwaarden hebben ontvangen. Wat daar ook van zij: de rechtbank is van oordeel dat de inhoud van de hiervoor onder 2.6 geciteerde brief onvoldoende duidelijk is en dat KPN door het verzenden van deze brief (al dan niet met bijlagen) niet heeft voldaan aan de op haar rustende informatieplicht jegens de betreffende klanten met een Telfort abonnement die gedurende de looptijd van hun abonnement zijn omgezet naar laatste minuut afronding. Daartoe overweegt de rechtbank het volgende.

4.19. Uit de tekst van de hiervoor onder 2.6 geciteerde brief volgt op geen enkele wijze dat de wijziging van het abonnement eruit bestaat dat in plaats van de eerste minuut, de laatste minuut voortaan zal worden afgerond. Het vermelden van deze wijziging is van essentieel belang omdat deze gewijzigde manier van afrekenen kan leiden tot hogere facturen. KPN erkent immers dat voor klanten die buiten hun bundel bellen – afhankelijk van hun specifieke belgedrag – afronding van de laatste minuut in vergelijking met afronding van de eerste minuut zal leiden tot 5-15% hogere facturen. In de brief wordt echter de indruk gewekt dat de klant er alleen maar op vooruit gaat, of toch in ieder geval een abonnement met vergelijkbare voorwaarden krijgt, waarmee hij er niet op achteruit zal gaan. De brief spreekt immers over “Een goed bericht voor u als trouwe klant van Telfort”, “Bij Telfort vinden we het belangrijk om onze klanten altijd de beste producten en diensten te bieden.” en “Uiteraard hebben we ervoor gezorgd dat u, als trouwe klant, overstapt naar een vergelijkbare abonnementsvorm met zeer scherpe tarieven.” Vervolgens wordt verwezen naar de achterzijde van de brief, waarop een overzicht met de belangrijkste huidige en nieuwe abonnements- en (bel)tarieven te vinden is. Ook op dit overzicht wordt geen melding gemaakt van de laatste minuut afronding. Uit het overzicht volgt (onder meer) wel dat de abonnementskosten per maand bij het nieuwe abonnement naar beneden gaan, dat de prijs per minuut binnen de bundel daalt en dat de prijs per minuut buiten de bundel stijgt (zie hiervoor onder 2.6). Dat lijkt gunstig, maar de klant wordt er daarbij niet op gewezen dat tegelijkertijd de wijze van afronding wordt gewijzigd van eerste minuut afronding in laatste minuut afronding. De klant kan zich er dan ook niet van bewust zijn dat zij ten gevolge van de ingevoerde laatste minuut afronding het aantal maximale belminuten in de bundel sneller zal bereiken en dus wellicht meer minuten buiten de bundel zal gebruiken tegen het gewijzigde hogere tarief. De brief verwijst vervolgens naar de algemene voorwaarden, maar niet in het bijzonder naar artikel 6.4 van de algemene voorwaarden, waarin de laatste minuut afronding is opgenomen. Gezien de hiervoor geschetste mogelijke gevolgen van deze wijziging had KPN haar klanten hier wel specifiek en op duidelijke wijze op moeten wijzen, nu zij de wijziging niet overigens in haar brief heeft vermeld. Pas op de bijbehorende tarievensheet staat (in de kleine lettertjes) de mededeling dat gesprekken per minuut worden afgerekend en naar boven worden afgerond. In het midden kan blijven of de bijbehorende tarievensheet daadwerkelijk bij de brief is verzonden (gelet op de betwisting van Stichting Belverlies c.s. en de omstandigheid dat de als productie 7 bij conclusie van antwoord overgelegde tarievensheet niet correspondeert met de abonnementen waar het overzicht van abonnements- en (bel)tarieven achter op de brief naar verwijst). Zelfs als dat het geval is, zoals de heer [D] van KPN ter comparitie heeft verzekerd, is de rechtbank van oordeel dat deze mededeling te ver verwijderd is van de brief en de inhoud daarvan. KPN wekt met de brief en het op de achterzijde daarvan afgedrukte overzicht van nieuwe abonnements- en (bel)tarieven de indruk dat zij de wijzigingen voor de klant op een rijtje heeft gezet, maar laat na om één van de belangrijkste wijzigingen, namelijk de laatste minuut afronding, daarbij te vermelden. Evenmin wijst KPN er in de brief op dat de klant bij het lezen van de algemene voorwaarden en de bijgevoegde tarievensheet attent moet zijn op deze belangrijke wijziging.

4.20. De rechtbank concludeert op grond van het voorgaande dat KPN de klanten met een Telfort-abonnement die gedurende de looptijd van hun abonnement zijn omgezet naar laatste minuut afronding onvoldoende duidelijk heeft geïnformeerd over deze wijziging.

Vordering C: Rectificatie
4.29. Stichting Belverlies c.s. vordert onder C dat de rechtbank KPN zal gebieden de in 3.1 omschreven rectificatie te doen plaatsen in diverse media. De rechtbank overweegt dat een eventuele rectificatie gelet op hetgeen hiervoor is overwogen alleen betrekking zou kunnen hebben op de omstandigheid dat de KPN klanten met een Telfort abonnement die gedurende de looptijd van hun abonnement zijn omgezet naar laatste minuut afronding onvoldoende duidelijk zijn geïnformeerd over deze wijziging door KPN en niet op het door Stichting Belverlies c.s. gestelde beroep op ontbinding van het abonnement. Om KPN in dat kader te gebieden een rectificatie te plaatsen, voert naar het oordeel van de rechtbank te ver. Stichting Belverlies c.s. heeft bovendien nagelaten haar belang hierbij te motiveren. De rechtbank zal de vordering tot rectificatie derhalve afwijzen.

Voorstel voor een Richtlijn betreffende de toegankelijkheid van overheidswebsites, COM(2012)721 final, 2012/0340(COD)
COM(2012) 721 final 2012/0340 (COD)

Uit't persbericht: Meer dan 100 miljoen EU-burgers gemakkelijker openbare onlinediensten laten gebruiken om werk te zoeken, een auto te registreren, belastingaangifte te doen of een paspoort of rijbewijs aan te vragen: dat is het doel van nieuwe regels die de Europese Commissie vandaag op de Internationale dag voor mensen met een handicap voorstelt. Het voorstel van de Commissie voor een richtlijn over de toegankelijkheid van websites van overheidsinstanties moet ervoor zorgen dat twaalf soorten websites in de hele EU vanaf eind 2015 verplicht over standaard-toegankelijkheidskenmerken beschikken. Verplichte toegankelijkheid moet dan gelden voor essentiële overheidsdiensten, zoals sociale zekerheid en diensten in verband met de gezondheidszorg, het zoeken naar werk, inschrijving aan universiteiten en de afgifte van persoonlijke documenten en certificaten (zie bijlage voor volledige lijst). De voorgestelde nieuwe regels maken ook duidelijk wat webtoegankelijkheid betekent (technische specificaties, methodiek voor beoordeling, rapportage, "bottom up"-tests). Daarnaast worden overheden aangemoedigd om deze regels niet alleen op de verplichte, maar op al hun diensten toe te passen.

Een bijdrage van Walter van Holst, Mitopics.

Onlangs organiseerde de NVvIR een studiemiddag over de juridische aspecten van Agile methodieken, meer in het bijzonder Scrum. Opvallend genoeg reageren veel IT-juristen in het veld uiterst sceptisch op deze (relatief) nieuwe manieren om software te ontwikkelen. Dit was in 2010 (IT 164) al niet
anders, toen zowel tijdens het Europese ITechLaw congres als tijdens het SCL jaarcongres dit onderwerp aan de orde kwam, maar het lijkt soms dat juristen hun dienende rol uit het oog lijken te verliezen.

Agile methodieken kenmerken zich door een iteratief ontwikkelproces zonder dat dit voorafgegaan wordt door een al te uitvoerige specificatiefase. Het zou overigens verkeerd zijn om te suggereren dat er geen andere methodieken dan het klassieke watervalproces van SDM (wikipedia) en de Agile methodieken zouden bestaan. Er zijn nog een waaier aan methodieken die niet klassiek waterval zijn, maar doorgaans wel uitgaan van een hogere mate van specificatie vooraf dan de Agile methodieken doen. Bijvoorbeeld de door Mitopics voorgestane proeftuinen bij pakketimplementaties zijn een voorbeeld van het niet zuiver op de waterval-manier aanpakken van projecten. Juist doordat bij een proeftuin een concrete (en betaalde) mini-implementatie plaatsvindt, wordt het mogelijk om het specificeren vooral te concentreren op de organisatiespecifieke inrichtingskeuzes van het pakket en/of eventueel aanvullend maatwerk in plaats van een tijdrovende gedetailleerde specificatie én worden de verwachtingen van de gebruikers al vroegtijdig bijgesteld.

Een fundamenteel knelpunt bij met name maatwerkontwikkeling dat de Agile methodieken proberen te adresseren is dat met name bij grotere projecten het opstellen van een nauwkeurige specificatie dusdanig tijdrovend is dat de bedrijfsomgeving en –processen alweer veranderd zijn tegen de tijd dat de specificatie geïmplementeerd is. Enigszins karikaturaal gesteld is er een reëel risico dat het project conform specificatie opgeleverd is, maar de specificatie niet langer aan de bedrijfsbehoeften voldoet. Of nog scherper: is er 100% kans dat datgene wat opgeleverd is niet datgene is wat de organisatie wenst.

De Agile methodieken trachten dit te adresseren door in korte iteraties te werken waarbij aan het einde van iedere iteratie concreet prototype wordt opgeleverd aan de gebruikers. Het voordeel hiervan is dat er gedurende het hele project er heel veel bijstuurmomenten waarop eventuele verschillen tussen verwachtingen en realisatie geredresseerd kunnen worden. Dit naast dat de methodiek veel en intensief overleg tussen de teamleden voorschrijft. Nadeel is echter dat er bij een geschil veel minder houvast is voor de afnemer om aan te tonen dat de leverancier tekort is geschoten in de gecontracteerde prestaties. De kans dat de overeenkomst als een inspanningsverbintenis en niet zozeer als een resultaatsverbintenis wordt gekwalificeerd is levensgroot. En dat voelt voor een IT-jurist, zeker een die al wat langer meeloopt, als een terugkeer naar de jaren ’80 van de vorige eeuw waarin er door leveranciers veelal op basis van uurtje-
factuurtje, met alle projectrisico’s voor de afnemer van dien, werd geopereerd.

Dat neemt niet weg dat Agile methodieken wel degelijk zinvol kunnen zijn. Om te beginnen gaan veel van deze methodieken, o.a. Scrum, er van uit dat de opdrachtgever na iedere iteratie de opdracht kan beëindigen, zonder opgaaf van reden. Daarmee wordt iedere iteratie in zekere zin een go/no-go moment, wat een stevige druk op leverancier legt om het vertrouwen van opdrachtgever te behouden.

Daarnaast leert de praktijk dat de gebruikers het eindresultaat wat er komt doorgaans wel als ‘goed genoeg’ ervaren, ook al is het iets anders dan de verwachtingen waar ze het proces mee ingingen. Vanuit onze kernwaarde van pragmatisme zien we dan ook een methode die kennelijk goede resultaten oplevert, ook al zijn die resultaten niet van te voren goed bepaald.

Vanuit de diendende rol van de jurist zien wij dan ook niet dat de moeite die juristen met dit model hebben doorslaggevend zou mogen zijn om een Agile methodiek af te wijzen. Als de risicobeheersing via een ontwikkelmethodiek tot een lager risicoprofiel leidt kan het heel wel verdedigbaar zijn om een hoger juridisch risicoprofiel te accepteren. Het resultaat telt uiteindelijk.

Dat neemt niet weg dat Agile methodieken geen ‘zilveren kogel’ zijn voor de euvels van automatiseringsprojecten. Meer nog anders vereist het een stevig opdrachtgeverschap, met daarbij een nadrukkelijk en duidelijk mandaat voor de betrokkenen vanuit de opdrachtgeversorganisatie, met inbegrip van een mandaat om de doelen van het project vast te stellen. Juist bij middelgrote organisaties waarin het lang niet altijd haalbaar is om mensen langdurig vrij te maken voor een automatiseringsproject, wat toch een randvoorwaarde is voor veel Agile methodieken, moet men zich afvragen of een pakketimplementatie met een proeftuin niet meer haalbaar is. Zeker ook omdat dit vaak organisaties zijn waarin veel maatwerkontwikkeling toch al snel een onevenredig hoge investering voor de organisatie oplevert. Maar voor grotere organisaties of in organisaties met dusdanig unieke eisen dat een substantiële maatwerkinspanning vereist is, zijn deze methodieken zeer zeker interessant om in overweging te nemen.

De conclusie voor IT-juristen is dan ook dat ze zich vooral moeten gaan concentreren op de vraag hoe partijen tot formeel geaccordeerde acceptatiecriteria kunnen komen die bij dergelijke Agile methodieken passen en minder hoe zij aan ontwikkelaars op kunnen leggen dat er toch specificaties vooraf komen.

Een aantal maatregelen die een Agile contract in ieder geval zal moeten bevatten zijn:

• Een proces om tot overeenstemming over de projectdoelen te komen, dat wil zeggen: doelen in termen van (technische) effecten waar de opdrachtnemer zich ook aan kan committeren;
• Formele vastlegging van de beëindigingsbevoegdheid van opdrachtgever na iedere iteratie;
• Consequenties die opdrachtnemer mag verbinden aan een te lage beschikbaarheid van
  medewerkers van opdrachtgever;
• Nadrukkelijke informatie- en signaleringsverplichtingen van opdrachtnemer over de zogenaamde ‘burn down chart’ (wikipedia), juist deze biedt een permanent inzicht over de beheersbaarheid van het project;
• Een helder moment waarop de acceptatiecriteria van de laatste iteratie definitief komen vast te liggen, bijvoorbeeld bij de voorlaatste iteratie.

Hoe dan ook, een ‘klassiek’ automatiseringscontract op een Agile project toepassen gaat niet werken, het is echter wel degelijk mogelijk om ook nog enige juridische zekerheden te scheppen naast de verbeterde commerciële en inhoudelijke zekerheden.

Brief van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Kamerstukken II, 2012-2013, 26 643, nr. 260. ;Bijlage bij Kamerstukken II 26 643 nr. 260

Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken informeert de kamer over de maatregelen die binnen het Rijk en door de medeoverheden ondernomen zijn om de toegankelijkheid van informatieverstrekking en dienstverlening via overheidswebsites te bevorderen. Op basis van de rapportage, over de stand van zaken van de toepassing van de webrichtlijnen op websites van de overheid (Kamerstuk 26 643, nr. 229) en naar aanleiding van de knelpunten die zijn gebleken bij de toepassing van de webrichtlijnen, wil minister van Binnenlandse Zaken het instrumentarium met betrekking tot de webrichtlijnen aanpassen. Met een nieuw beheer- en verantwoordingsmodel voor toegankelijkheid, dat gericht is op bevordering van de adoptie van de webrichtlijnen en van de transparante verantwoording daarover bij de overheden, geeft hij uitwerking aan de brief van 11 november 2011 (26 643, nr. 215) om de toetsingssystematiek te herzien.

Hier volgt een samenvatting van de brief:

Geconstateerde knelpunten
(...) In de eerste plaats gaat het om veel verplichte voorschriften, namelijk 125 richtlijnen (versie 1).1 Deze richtlijnen moeten bovendien worden toegepast samen met vele andere voorschriften die voor informatieverstrekking en dienstverlening via websites gelden, zoals op het gebied van beveiliging en van cookies.

(...) In de tweede plaats kunnen de webrichtlijnen soms eenvoudigweg door een organisatie niet toegepast worden. Op sommige websites wordt informatie van andere (overheids)organisaties aangeboden, waarvoor de beheerder van de website zelf niet verantwoordelijk is, of er wordt een voorgeschreven landelijke voorziening gebruikt. Aanpassing of weglaten van zulke informatie of voorzieningen van derden door de beheerder van de website, om aan de webrichtlijnen te kunnen voldoen, is dan niet aan de orde.

(...) In de derde plaats is toepassing van de webrichtlijnen soms weliswaar in strikte zin niet onmogelijk, maar kan dit redelijkerwijs niet verlangd worden. Het gaat om content uit het verleden, waarvan in alle redelijkheid niet verwacht mag worden dat deze geheel ongedaan gemaakt wordt, gelet op de bovenmatige inspanningen en investeringen die daarmee gepaard zouden gaan, afgezet tegen het te verwachten gebruik. Dit probleem wordt snel actueel voor de veelheid aan PDF bestanden op bijna alle overheidssites.

(...) In de vierde plaats zijn, getuige de introductie van een nieuwe versie 2 in 2011, niet alleen de webrichtlijnen verre van statisch, maar ook de technieken waarmee deze uitgevoerd kunnen worden. De vernieuwingen volgen elkaar in snel tempo op binnen de ICT-omgeving. Strikt toezicht op de naleving van de webrichtlijnen op een bepaald moment, doet geen recht aan deze dynamiek.

De gangbare toetsingspraktijk
(...) Weliswaar geeft een waarmerk een betrouwbaar beeld van de elementen van webrichtlijnen waaraan websites op het moment van toetsing hebben voldaan, maar het geeft geen inzicht in de gemaakte voortgang noch in de concrete maatregelen die organisaties genomen hebben of nog zullen nemen om zoveel mogelijk aan de webrichtlijnen te voldoen. Er wordt evenmin rekening gehouden met afwegingen en keuzes die organisaties vanuit het oogpunt van dienstverlening, doelgroepenbeleid en bedrijfsvoering maken, zoals een meer-kanalenbeleid. Zo kan een organisatie valide redenen hebben om een dienst of informatie aan te bieden via een webapplicatie die geschikt is voor de meeste mensen en een alternatief kanaal beschikbaar te stellen voor degenen voor wie deze dienst of informatie niet goed toegankelijk is.

(...) Het geven van gerichte adviezen over hoe geconstateerde fouten hersteld zouden kunnen worden, zou daarmee in strijd met de accreditatie kunnen komen. Doorontwikkeling en inzet van andere instrumenten, die niet zozeer gericht zijn op deskundige en onafhankelijke inspectie of het behalen van een waarmerk, maar eerder op gerichte technische, redactionele, procesmatige en organisatorische advisering en ondersteuning, is daarmee binnen de huidige waarmerkregeling lastig vorm te geven.

Een nieuw Beheer- en verantwoordingsmodel
(...) Dit model stimuleert overheden tot het nemen van verantwoordelijkheid voor een eigen toegankelijkheidsbeleid en maakt ze daarop aanspreekbaar binnen hun eigen politieke en bestuurlijke context en tegenover burgers die last hebben van niet goed toegankelijke websites. In zulke gevallen zal een alternatief kanaal geboden moeten worden om burgers niet uit te sluiten van bepaalde informatie of diensten van de overheid.

(...) Deze zal ik verder doorontwikkelen om te bevorderen dat zoveel mogelijk webrichtlijnen (semi-)automatisch getoetst kunnen worden en om te bevorderen dat bij foutmeldingen ook automatisch voorstellen voor aanpassingen gegeven worden. Bij de verdere uitwerking van nieuwe instrumenten en werkwijzen zal ik mijn samenwerking met het bedrijfsleven, in de vorm van het traject «Toegang voor Iedereen», verder gestalte geven. Ook binnen dit samenwerkingsverband worden interessante middelen en methoden ontwikkeld met als doel om de toegankelijkheid van digitale informatieverstrekking en online dienstverlening zoveel mogelijk te bevorderen.

(...) Kan dit in alle redelijkheid niet op een goede wijze via het internet vorm gegeven worden, dan dient een alternatief beschikbaar te worden gesteld. Belangrijk in dit nieuwe model is dat hierover transparant verantwoording wordt afgelegd, op basis van een voor alle overheden geldend toepassingskader, zodat individuele overheidsorganisaties op de concrete uitwerking van hun toegankelijkheidsbeleid aanspreekbaar zijn.

Rechtbank Rotterdam 30 oktober, LJN BY4734 (Verzoekers HotelGroup tegen Consumentenautoriteit)

Koop op afstand. E-commerce. HotelGroup Passport is een vakantieproduct van lange duur en geen klantenbindingsprogramma. Verzoekers hebben het vakantieproduct via telemarketing verkocht.

De Consumentenautoriteit heeft een boetes opgelegd en openbaar gemaakt omdat niet voldaan is aan de voor "een vakantieproduct van lange duur" geldende vereisten dat de consumenten geruime tijd voor het sluiten van de overeenkomst worden voorzien van de verplichte informatie en dat deze wordt verstrekt op een duurzame gegevensdrager die gemakkelijk toegankelijk is voor de consument. Daarnaast is de overeenkomst niet door beide partijen ondertekend en is bij de aanvang van het telemarketing gesprek het commerciële oogmerk niet meegedeeld. Verzoekers stellen dat dit besluit van de Consumentenautoriteit het faillissement van HotelGroup zal veroorzaken door de boetes op te leggen en het besluit openbaar te maken. Verzoekers beweren dat er geen sprake was van "een vakantieproduct van lange duur" , HotelGroup hoefde dus niet aan de vereisten te voldoen.

De Rechtbank maakt op uit de feiten dat verzoekers hier wel aan moesten voldoen en door het nalaten hiervan artikelen 8.5 en 8.6 van de Wet handhaving consumentenbescherming hebben overtreden. Hoogte dwangsommen niet onredelijk. Opgelegde boetes zijn passend en evenredig. Afwijzing verzoeken tot schorsing sanctiebesluit en publicatiebesluit.

19.  De voorzieningenrechter is van oordeel dat verweerster toereikend heeft gemotiveerd waarom sprake is van ernstige overtredingen. De opgelegde boetes zijn naar het oordeel van de voorzieningenrechter passend en evenredig. De voorzieningenrechter neemt hierbij in aanmerking verweersters betoog ter zitting dat zij bij het vaststellen van de hoogte van de boete voor overtreding van de timeshare-regelgeving heeft meegenomen dat in artikel 50b, zevende lid, van het BW is bepaald dat de handelaar die in strijd handelt met dit artikel een oneerlijke handelspraktijk verricht als bedoeld in artikel 193b van Boek 6 van het BW. Het boetemaximum bij overtredingen die een oneerlijke handelspraktijk zijn, is € 450.000 en er worden veel hogere boetes voor opgelegd. De wetgever heeft echter nagelaten voor de overtreding van artikel 50b van het BW het boetemaximum aan te passen. Voor overtreding van artikel 8.5 Whc in samenhang met artikel 7:46h, eerste lid, van het BW heeft verweerster ook al eerder boetes van deze hoogte opgelegd voor dezelfde overtredingen. Dat het bij die boetes ging om grotere bedrijven met een grotere omzet doet daar - anders dan verzoekers stellen - niet aan af. De Whc voorziet immers niet in een boete gerelateerd aan de omzet.

20.  Verzoekers stellen dat de opgelegde boetes waarschijnlijk hun faillissement zullen veroorzaken. De voorzieningenrechter is van oordeel dat het aan verzoekers is om in dit verband met controleerbare (financiële) bewijsstukken - voorzien van een accountantsverklaring - te komen. Verzoekers zijn tot nu toe niet met dergelijke gegevens gekomen. Ook de gegevens die zij ter zitting hebben overgelegd voldoen niet aan eerdergenoemde vereisten. Ter zitting heeft verweerster nog aangegeven bereid te zijn om - als de financiële gegevens daarvoor aanleiding geven - met verzoekers een betalingsregeling overeen te komen. Verzoekers dienen ook in dat kader dan wel (alsnog) financiële stukken, voorzien van een accountantsverklaring, over te leggen. In de door verzoeksters gestelde financiële omstandigheden is om die reden thans geen reden gelegen om een voorlopige voorziening te treffen.

26.  Zoals reeds eerder is overwogen - onder meer in de uitspraak van 4 mei 2011 (LJN: BQ3528) - heeft publicatie van het sanctiebesluit geen punitief karakter. Het publicatiebesluit is niet gericht op leedtoevoeging, maar op waarschuwing van in het onderhavige geval consumenten. Het eventueel daardoor ontstaan van economisch nadeel voor verzoekers is geen leedtoevoeging in vorenbedoelde zin.

Beslissing: De voorzieningenrechter wijst de verzoeken om voorlopige voorziening af.

Brief CBP aan Staatssecretaris, Tweede nota van wijziging Wetsvoorstel forensische zorg, kenmerk z2012-00824.

Uit't persbericht: Het College bescherming persoonsgegevens (CBP) heeft geadviseerd over een nota van wijziging bij het wetsvoorstel forensische zorg, dat momenteel in behandeling is bij de Tweede Kamer. De nota betreft de regeling die het mogelijk maakt om van verdachten van misdrijven waarvoor tbs opgelegd kan worden bestaande medische gegevens te vorderen bij behandelend artsen. Deze gegevens worden vervolgens gebruikt om een mogelijke psychische stoornis te bepalen bij verdachten die weigeren aan tbs-onderzoek mee te werken. Het CBP adviseert om de behandeling in de Tweede Kamer van de regeling niet voort te zetten.

Uit de brief: Juridisch kader

De voorgestelde regeling dient te voldoen aan artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), artikel 10 Grondwet alsmede aan de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp), welke uitvoering geeft aan Richtlijn 95/46/EG. De voorgestelde regeling dient tevens te voldoen aan aanverwante wet- en regelgeving met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens, waaronder de regeling inzake het medisch beroepsgeheim, neergelegd in artikel 7:457 van het Burgerlijk Wetboek (BW) en in artikel 88 van de Wet beroepen individuele gezondheidszorg (Wet BIG). Volgens vaste jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens dient iedere beperking van het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer te worden gerechtvaardigd door een ‘pressing social need’. De inmenging moet bovendien evenredig zijn aan het nagestreefde doel (proportionaliteit), dat doel moet niet op andere, minder indringende wijze kunnen worden bereikt (subsidiariteit) en de ter onderbouwing aangevoerde gronden moeten relevant en toereikend zijn.

Voor het verwerken van persoonsgegevens is onder meer een grondslag als bedoeld in artikel 8 Wbp vereist en tevens moet zijn voldaan aan de eisen van noodzakelijkheid en doelbinding (artikel 7 Wbp). Deze vereisten houden kort gezegd in dat persoonsgegevens slechts mogen worden verwerkt indien én voor zover dit noodzakelijk is om het beoogde doel te bereiken alsmede dat het verder verwerken van persoonsgegevens slechts is toegestaan indien die verdere verwerking niet onverenigbaar is met de doeleinden waarvoor de persoonsgegevens zijn ontvangen (artikel 9 Wbp).

Het verwerken van bijzondere persoonsgegevens, zoals persoonsgegevens betreffende gezondheid (hierna: medische persoonsgegevens), is aan strengere regels gebonden. De Wbp verbiedt het verwerken van bijzondere persoonsgegevens (artikel 16 Wbp), tenzij sprake is van een van de in de Wbp opgesomde ontheffingen van dat verbod (artikel 17 t/m 23 Wbp).

Indien geen ontheffing wordt gevonden in de algemene gronden van artikel 21 dan wel 23 Wbp, kan een specifieke ontheffing worden gecreëerd bij wet. Artikel 23 lid 1 sub f Wbp bepaalt dat het verbod om bijzondere persoonsgegevens te verwerken niet van toepassing is voor zover dit noodzakelijk is met het oog op een zwaarwegend algemeen belang, passende waarborgen worden geboden ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer, en dit bij wet wordt bepaald. Bij de implementatie van artikel 8 lid 4 van Richtlijn 95/46 EG in artikel 23 lid 1 sub e Wbp is er uitdrukkelijk voor gekozen dat de grondslag voor de gegevensverwerking moet worden gecreëerd bij wet in formele zin. De grondslag voor gegevensverwerking dient – mede gelet op artikel 8 EVRM en artikel 10 Grondwet – voldoende specifiek te zijn. Ook dient de noodzakelijkheid van de verwerking door de formele wetgever te worden onderbouwd en moeten passende waarborgen worden geboden ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer.

Medische persoonsgegevens mogen slechts worden verwerkt indien een ontheffing wordt gevonden in artikel 21 Wbp dan wel artikel 23 Wbp.  

Indien een wettelijke bepaling er ook op is gericht het medisch beroepsgeheim te doorbreken, dient deze bepaling te voorzien in voldoende specificatie van zowel de doelstelling van de verplichting als de nader bepaalde gegevens waarop die verplichting ziet.

Vzr. Rechtbank Arnhem 30 oktober, LJN BY4925 (GS Solar tegen Wilro)

GS Solar vordert nakoming van de overeenkomst, namelijk de levering van achtergehouden onderdelen uit machine. In de fabriek van GS Solar staat een volledige productiestraat klaar (waarde circa 30 miljoen euro) waarvan de door Wilro geleverde installatie de frontmachine is. Als gevolg van de ontbrekende onderdelen functioneert de machine niet en ligt de gehele productie stil.

Wilro wil de hardwareovereenkomst opschorten met de stelling dat de overeenkomst zo moet worden uitgelegd dat GS Solar nog een tweede oven zou moeten leveren, daarnaast stelt Wilro in de onmogelijkheid te verkeren de overeenkomst na te komen. De voorzieningenrechter oordeelt dat de overeenkomst moet worden uitgelegd dat GS Solar niet tot afname van een tweede oven is verplicht. Verder oordeelt de Voorzieningenrechter dat Wilro niet in onmogelijkheid verkeerd om de overeenkomst na te komen, dit heeft zij onvoldoende aangetoond, en komt voor het risico van Wilro. De voorzieningenrechter veroordeelt Wilro om alle aan de apparatuur ontbrekende onderdelen alsnog te leveren, zijnde in ieder geval en ten minste het in de mail genoemde computer control system en de internal process chamber parts, deze adequaat in de apparatuur te monteren en daaraan aan te sluiten en met betrekking tot die apparatuur succesvol de overeengekomen Site Acceptance Test uit te voeren en wel zodanig dat GS-Solar binnen genoemde termijn alsnog kan beschikken over juist en deugdelijk werkende apparatuur, welke voldoet aan alle daaraan te stellen conformiteiteisen.

4.9.  Wilro heeft nog aangevoerd dat er sprake is van een wilsgbrek omdat zij niet geacht kon worden te hebben ingestemd met een aanpassing van de overeenkomst die voor haar zeer bezwarend was. Wilro vernietigt de wijzigingsovereenkomst primair omdat de overeenkomst tot stand is gekomen door bedrog aan de zijde van GS-Solar, namelijk door een voorstelling van zaken dat de wijziging was vereist voor de bank, subsidiair omdat GS-Solar, wetende van de door GS-Solar zelf in het leven geroepen financiële noodsituatie bij Wilro, misbruik van omstandigheden heeft gemaakt. Dit verweer van Wilro faalt. Wilro heeft zelf gesteld dat is besproken dat GS-Solar maar één in plaats van twee installaties wilde afnemen. Daarop is de L/C aangepast. Dat GS-Solar haar heeft meegedeeld dat de bank, om akkoord te gaan met de gewijzigde L/C ook aanpassing van de oorspronkelijke overeenkomst eiste, is onvoldoende om het gestelde bedrog aan te nemen. De enkele stelling dat GS-Solar wist van de financiële noodsituatie bij Wilro is onvoldoende om in het kader van dit kort geding misbruik van omstandigheden aan te nemen. Dat Wilro zich onder druk gezet voelde en de wijzigingsovereenkomst heeft getekend omdat zij in elk geval de betaling van de eerste installatie veilig wilde stellen, zoals zij heeft betoogd, maakt dat niet anders. Dat betekent, voorshands geoordeeld, dat de wijzigingsovereenkomst niet rechtsgeldig is vernietigd.

4.10.  Uit het voorgaande volgt dat nu GS-Solar niet verplicht is de tweede oven af te nemen, Wilro niet haar verplichting mag opschorten de ontbrekende onderdelen van de eerste installatie af te leveren.

4.11. Voorts heeft Wilro betoogd dat het onverkort uitvoeren van de geamendeerde overeenkomst voor haar feitelijk onmogelijk is. Ten eerste kan zij het besturingssysteem voor de aan GS-Solar geleverde installatie niet leveren omdat er voor de aanvankelijk bestelde twee installaties slechts één besturingssysteem is. Zou dit aan GS-Solar moeten worden geleverd dan betekent dat volgens Wilro dat de tweede installatie in het geheel niet kan functioneren. Dit betoog faalt. Wilro is gehouden haar verplichtingen uit de overeenkomst na te komen, in die zin dat zij een complete, goed functionerende installatie moet leveren, inclusief het besturingssysteem. Dat er na de contractswijziging een situatie zou zijn ontstaan waarin het besturingssysteem voor de tweede installatie ontbreekt, is een omstandigheid die voor rekening en risico van Wilro komt.

4.12.  Ten tweede heeft Wilro aangevoerd dat zij financieel niet tot nakoming van de overeenkomst in staat is. Een deel van de nog aan GS-Solar te leveren onderdelen moeten volgens Wilro nog worden besteld en zij heeft geen middelen om die te betalen. Ook dit betoog faalt. De installatie is tijdens de Initial Factory Acceptance Test eind januari 2012 op het bedrijf van Wilro en in het bijzijn van medewerkers van GS-Solar met succes getest. Vast staat dat de installatie toen volledig heeft gefunctioneerd. De enkele, niet nader onderbouwde stelling dat de test werd uitgevoerd met provisionele en goedkopere onderdelen van roestvrij staal en dat voor het goed functioneren van de installatie duurdere onderdelen van carbon fiber nodig zijn, die nog besteld moeten worden, wordt verworpen. In de e-mail aan GS-Solar van 29 februari 2012 schrijft Wilro: “we have now demonstrated the functionality and performance of the furnace and full compliance with the contractual specifications”. Aangetoond is dus dat de installatie goed heeft gefunctioneerd conform de contractuele specificaties en voorts wordt in de e-mail op geen enkele manier gesproken over niet originele, nog te vervangen onderdelen. Naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter heeft Wilro dan ook onvoldoende aannemelijk gemaakt dat er nieuwe onderdelen voor de installatie besteld moeten worden. Voor zover dat wel het geval is moet Wilro die bestellen. Financieel onvermogen daartoe is niet aangetoond en overigens voor risico van Wilro. 

5.  De beslissing

De voorzieningenrechter veroordeelt Wilro om binnen drie weken na betekening van dit vonnis aan GS-Solar, op haar adres te 3/F, Golden Sun Industrial Zone, Jiangnan Hightech Electronic Industrial Zone, Nanhuan Road, Quanzhou City, Fujian, Volksrepubliek China, alle aan de apparatuur ontbrekende onderdelen alsnog te leveren, zijnde in ieder geval en ten minste het in de mail van Wilro aan GS-Solar van 15 mei 2012 genoemde computer control system en de internal process chamber parts, deze adequaat in de apparatuur te monteren en daaraan aan te sluiten en met betrekking tot die apparatuur succesvol de overeengekomen Site Acceptance Test uit te voeren en wel zodanig dat GS-Solar binnen genoemde termijn alsnog kan beschikken over juist en deugdelijk werkende apparatuur, welke voldoet aan alle daaraan te stellen conformiteiteisen,

Centrale Raad van Beroep 27 november 2012, LJN BY4749 (afgewezen bijstand)

Als randvermelding. Afwijzing aanvraag bijstand. Niet is gebleken van bijzondere omstandigheden die hadden moeten leiden tot verlening van bijstand. Oplegging maatregel omdat appellant heeft geweigerd passende arbeid te aanvaarden. In het kader van dat traject heeft het college aan WorkOut toestemming gegeven om voor appellant een tweejarige beroepsopleiding in de ICT in te kopen. Indien appellant was ingegaan op het werkaanbod van het college, had appellant in ieder geval bij Promen betaalde arbeid kunnen verrichten en was hij niet afhankelijk geweest van bijstand. Door van dit aanbod geen gebruik te maken heeft appellant zich maatregelwaardig gedragen.

4.6. Dat, zoals de rechtbank in het kader van de beoordeling van de maatregel heeft overwogen, de DAI na het eindigen van het contract van appellant met WorkOut nalatig is geweest bij het aansturen van appellant en bij het geven van uitleg over diens positie, vormt geen bijzondere omstandigheid die een eerdere ingangsdatum van de bijstand dan de datum van melding rechtvaardigt. Daarbij is van belang dat appellant in juni 2007 voor twee jaar bij WorkOut in een re-integratietraject is geplaatst. In het kader van dat traject heeft het college aan WorkOut toestemming gegeven om voor appellant een tweejarige beroepsopleiding in de ICT in te kopen. Tussen appellant en WorkOut is echter met ingang van 1 september 2007 een arbeidsovereenkomst voor de duur van een jaar gesloten. Bij brief van 18 augustus 2008 heeft WorkOut appellant meegedeeld dat zijn jaarcontract op 1 september 2008 van rechtswege eindigt. Voor appellant kon daarom niet onduidelijk zijn dat hij vanaf 1 september 2008 geen salaris meer zou ontvangen. Dat appellant vanaf de datum waarop hij zich bij het CWI heeft gemeld voor het aanvragen van een WW-uitkering alles in het werk heeft gesteld om het tweede jaar van zijn ICT studie/stage af te mogen ronden door middel van een verlenging van zijn contract met WorkOut en dat hij in het licht van het in 2007 afgesproken re-integratietraject in de veronderstelling verkeerde dat het college gehouden was hem een passend werkaanbod te doen, betekent niet dat appellant zich niet eerder dan op 10 november 2008 bij het CWI kon melden om een bijstandsaanvraag te doen.

4.8. Appellant kan voorts niet worden gevolgd in zijn standpunt dat, gelet op de hiervoor onder 4.6 vermelde feiten en omstandigheden, voor opleggen van een maatregel geen plaats meer was. Indien appellant was ingegaan op het werkaanbod van het college van 11 november 2008, had appellant in ieder geval vanaf 12 november 2008 bij Promen betaalde arbeid kunnen verrichten en was hij niet afhankelijk geweest van bijstand. Door van dit aanbod geen gebruik te maken heeft appellant zich maatregelwaardig gedragen. Zoals de rechtbank terecht heeft geoordeeld, was dit in de gegeven omstandigheden niet geheel aan appellant te verwijten. Echter, anders dan appellant kennelijk meent, was het college na de eenzijdige beëindiging van alle contacten met WorkOut niet verplicht appellant een arbeidscontract met een ICT-stage bij Promen aan te bieden. Het college was, gelet op het met appellant in 2007 ingezette re-integratietraject, wel gehouden zich ervoor in te spannen dat appellant zijn tweejarige ICT-opleiding kon voortzetten. Het college heeft zijn verantwoordelijkheid daarvoor genomen door appellant een baan bij Promen aan te bieden die hem niet zou belemmeren zijn studie af te maken. De Raad is met de rechtbank van oordeel dat een maatregel van 50% van de bijstandsnorm over een periode van vier weken recht doet aan de omstandigheden en de ontwikkelingen die zich in dit geval vanaf 1 september 2008 hebben voorgedaan en dat een dergelijke maatregel ook voldoet aan het in artikel 2, tweede lid, van de Afstemmingsverordening neergelegde afstemmingsvereiste. De rechtbank heeft het college dan ook terecht opgedragen een nieuw besluit op bezwaar te nemen met inachtneming van haar uitspraak.

De Centrale Raad van Beroep bevestigt de aangevallen uitspraak;

-verklaart het beroep tegen het besluit van 4 augustus 2010 ongegrond;