Slachtoffer van oplichting met cryptovaluta kan schade niet verhalen op Coinbase

Rb. Midden-Nederland 15 november 2023, IT 4436; ECLI:NL:RBMNE:2023:6299 (Eiser tegen Coinbase). Coinbase is een platform waarop consumenten in cryptomunten kunnen handelen. Consumenten moeten hiervoor een account aanmaken en daarbij de gebruiksvoorwaarden van Coinbase te accepteren. Eiser is het slachtoffer geworden van fraude. Hij wilde enige begeleiding bij het investeren in bitcoins en heeft bij zijn zoektocht op het internet zijn contactgegevens achtergelaten op een website. Hierna werd hij gebeld door een adviseur (hierna: A), die eiser een Coinbase account heeft laten aanmaken. Op advies en met behulp van A heeft eiser via Coinbase bitcoins gekocht. In werkelijkheid was A niet oprecht en zijn de bitcoins overgemaakt naar externe wallets van de oplichters. Eiser heeft later telefonisch en per e-mail contact gehad met andere personen, die hem ertoe hebben bewogen grote geldbedragen over te maken. Eiser heeft aangifte gedaan, maar de oplichters zijn niet achterhaald. In deze procedure vordert eiser een verklaring voor recht dat de overeenkomst tussen eiser en Coinbase buitengerechtelijk is vernietigd, dan wel dat Coinbase onrechtmatig heeft gehandeld jegens eiser. De vordering strekt tot terugbetaling van de geleden schade. 

De rechter beoordeelt eerst de vordering die strekt tot vernietiging van de overeenkomst wegens oneerlijke handelspraktijken. Eiser stelt dat Coinbase zich schuldig heeft gemaakt aan meerdere misleidende handelspraktijken. Zo zou zij op haar website de indruk hebben gewekt dat zij haar diensten legaal aanbood, terwij zij niet aan de vereisten voor goedkeurig voldeed (Wwft-registratie bij DNB). Eiser stelt dat dit grond is voor vernietiging van de overeenkomst. De rechtbank acht het van minder relevantie of het handelen van Coinbase wel of niet een onrechtmatige handelspraktijk oplevert. Er is namelijk geen sprake van een causaal verband tussen de vermeende oneerlijke handelspraktijk en de totstandkoming van de overeenkomst. Het causale verband tussen het onrechtmatige handelen en de geleden schade ontbreekt eveneens. A heeft immers eiser naar de website van Coinbase geleid en hem een account laten aanmaken. Eiser heeft de overeenkomst niet gelezen en heeft ook geen informatie over Coinbase opgezocht - er kan dus niet worden aangenomen dat eiser geen account zou hebben gemaakt als Coinbase op haar site had gemeld dat zij nog niet over de vereiste Wwft-registratie beschikte. Eiser heeft zich onvoldoende kritisch opgesteld. De rechtbank wijst de vorderingen af.