Google mag advertenties voor doorschakeldienst weren

Hof Amsterdam 27 augustus 2024, IT 4644; ECLI:NL:GHAMS:2024:2431 (Appellanten tegen Google). In deze zaak verzetten 1883 B.V. en 1843 B.V., aanbieders van telefoongids- en doorschakeldiensten, zich tegen het advertentieverbod en de opschorting van hun accounts door Google. Google Ads accepteerde aanvankelijk hun advertenties, maar voerde in maart 2020 een verbod in op advertenties voor doorschakeldiensten vanwege het risico op misleiding. Dit werd aangescherpt na klachten over hoge kosten voor consumenten die doorverbonden werden tegen een tarief van meer dan 1 euro per minuut. 1883 en 1843 beroepen zich in hoger beroep op het mededingingsrecht en stellen dat Google misbruik maakt van zijn machtspositie door hen oneerlijk te behandelen en hen zonder rechtvaardiging van de advertentiemarkt uit te sluiten. Het hof oordeelt dat Google geen misbruik maakt van zijn economische machtspositie en bekrachtigde het eerdere vonnis. Volgens het hof is het advertentieverbod gerechtvaardigd vanwege Google’s verantwoordelijkheid om consumenten tegen misleiding te beschermen en reputatieschade te vermijden. De klachten en misleidingsrisico's rechtvaardigen het verbod, dat een legitiem doel nastreeft en een proportionele maatregel is. Daarnaast hebben 1883 en 1843 onvoldoende aannemelijk gemaakt dat Google het verbod specifiek inzet om concurrentie uit te sluiten. Hun beroep op rechtsverwerking en een vermeende vertrouwensbreuk faalde eveneens, omdat Google hun advertenties eerder al op basis van dezelfde voorwaarden had geweigerd. Het hof bevestigt dat Google, als dominante marktspeler, binnen het mededingingsrecht de vrijheid heeft om beleid te voeren dat verdergaat dan de minimale nationale regelgeving om consumentenbelangen te waarborgen.

5.4.6 Dat het beleid om advertenties te weren noodzakelijk is in verband met het nastreven van een legitiem doel, volgt al uit het voorgaande. Google c.s. hebben daaraan nog toegevoegd dat uit het rapport van Motivaction blijkt dat slechts 5 procent van de gebruikers van nummerinformatie- en doorschakeldiensten daadwerkelijk gebruik wil maken van een dergelijke dienst en dat de consumentenschade dus groot is. Dat versterkt het beeld dat het beleid noodzakelijk is. 1883 c.s. heeft daar tegenover gesteld dat maar een zeer klein deel van haar klanten klachten heeft geuit. Dat doet echter onvoldoende af aan het resultaat van het onderzoek. 1883 c.s. wijzen ook nog erop dat zij voldoen aan de (nieuwe) regelgeving van oktober 2022. Het is volgens hen dan ook onwaarschijnlijk dat consumenten zich misleid voelen. De consument moet immers expliciet toestemming geven om te worden doorverbonden en krijgt allerlei meldingen over tarieven en dat zij te maken hebben met een informatiedienst en niet met het gezochte nummer van een ander bedrijf. Dat doet echter evenmin voldoende af aan de resultaten van bovenstaand onderzoek en aan de nog steeds binnenkomende klachten. 1883 c.s. houden bij een en ander onvoldoende rekening met de kennelijk minder oplettende consument waarvan Google c.s. zich het lot hebben aangetrokken en hebben mogen aantrekken. Daarbij komt dat de dienst die 1883 c.s. leveren een inherent risico op misleiding in de zin van onverwachte of minst genomen te vermijden kosten in zich draagt. Met een en ander is overigens ook gegeven dat – naast het generieke advertentieverbod – de specifieke maatregel jegens 1883 c.s. noodzakelijk was. Zij bleven immers adverteren voor diensten die onder het advertentieverbod vallen.