Verwerken van persoonsgegevens van alle kinderen onrechtmatig

Rechtbank Midden-Nederland 4 mei 2021, IT 3517; ECLI:NL:RBMNE:2021:1865 (Eiser tegen Sociale Verzekeringsbank)  De SVB stuurt met het oog op een inkomensafhankelijke kinderbijslag startberichten van alle kinderen naar de Belastingdienst. Eiser heeft, gezien zijn inkomen, geen recht op kinderbijslag en voert daarom aan dat de verwerking van de persoonsgegevens van zijn pasgeboren dochter onrechtmatig is. Omdat persoonsgegevens van alle kinderen verwerkt worden - en niet alleen van degene die daadwerkelijk recht hebben op kinderbijslag - acht de rechtbank deze werkwijze in strijd met de proportionaliteit en subsidiariteit. De persoonsgegevens van de dochter van de eiser zijn onrechtmatig verwerkt.

6. De rechtbank komt in deze zaak tot het oordeel dat de SVB een onrechtmatige inbreuk heeft gemaakt op de privacy van de dochter van eiser, door haar persoonsgegevens aan de Belastingdienst/Toeslagen te verstrekken. Het verstrekken van startberichten met de persoonsgegevens van alle kinderen met recht op kinderbijslag is niet evenredig in verhouding tot de uitvoering van de wetgeving over het kindgebonden budget, terwijl dat doel in redelijkheid op een andere manier kan worden verwezenlijkt die minder nadelig is voor (de ouders van) deze kinderen. De SVB hoeft aan eiser geen schadevergoeding te betalen, omdat eiser niet aannemelijk heeft gemaakt dat zijn dochter daadwerkelijk in haar persoon is aangetast door de privacyinbreuk. De SVB hoeft de gegevens uit het startbericht ook niet te wissen, omdat die nog nodig zijn voor de kinderbijslag.

29.Het doel van de verwerking van persoonsgegevens is hier de uitvoering van de Wkb. De SVB kan weten en weet ook dat het grootste deel van de startberichten die zij verstrekt persoonsgegevens bevat die voor dat doel niet nodig zijn. De SVB wijst er wel terecht op dat zij van tevoren niet kan weten voor welke kinderen een recht op kindgebonden budget geldt, omdat dat nu juist door de Belastingdienst/Toeslagen wordt beoordeeld. Dat betekent echter niet zonder meer dat de AVG deze werkwijze toestaat. Dat zou namelijk miskennen dat het verstrekken van de persoonsgegevens er hoe dan ook óók toe leidt dat van veel kinderen persoonsgegevens worden gedeeld die daarvoor niet nodig zijn. Aan de SVB kan wel worden toegegeven dat het nodig is om startberichten van alle kinderen te verstrekken om zoals dat nu gaat het recht op persoonsgebonden budget vast te stellen zonder aanvraag en zonder veel administratieve rompslomp voor de ouders. De Wkb voorziet zelf echter niet in een dergelijke ambtshalve vaststelling en laagdrempelige toekenning. Die volgt uit de eigen werkwijze van de Belastingdienst/Toeslagen en uit het convenant met de SVB.

31.De SVB verstrekt zonder enige selectie startberichten van alle kinderen met het oog op een inkomensafhankelijke regeling die naar haar aard niet gericht is op alle kinderen en ten aanzien van wie in de praktijk minder dan de helft een recht bestaat op de betreffende uitkering, het kindgebonden budget. De rechtbank oordeelt dat de SVB aldus persoonsgegevens verwerkt op een manier waarbij de inbreuk op de belangen van de betrokkene – in deze zaak: eisers dochter – onevenredig is met het doel van die verwerking, terwijl dat doel in redelijkheid ook op een andere, voor de betrokkene minder nadelige, wijze kan worden verwerkelijkt. De conclusie is dan ook dat in deze zaak niet wordt voldaan aan de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit. De SVB heeft dat ten onrechte niet onderkend.