Rechtbank Noord-Holland vernietigt tweede informatiebeschikking Belastingdienst over bitcoinbezit: onvoldoende nieuwe grondslag

Rb. Noord-Nederland 10 december 2024, IT 4830; ECLI:NL:RBNHO:2024:14016 (Eiser tegen de inspecteur van de Belastingdienst). De rechtbank Noord-Holland heeft geoordeeld dat de Belastingdienst ten onrechte een tweede informatiebeschikking heeft afgegeven aan een belastingplichtige met betrekking tot diens vermeende bitcoinbezit. De rechtbank concludeert dat de tweede informatiebeschikking grotendeels zag op dezelfde informatieverzoeken als de eerste beschikking, die eerder al was vernietigd na bezwaar van de belastingplichtige. Daarmee ontbrak een toereikende grondslag voor een tweede beschikking. De zaak draaide om de vraag of de inspecteur bevoegd was om een tweede informatiebeschikking af te geven met betrekking tot dezelfde belastingjaren (2016–2018) en hetzelfde onderwerp: de verwerving, het bezit en de verkoop van bitcoins. Volgens de inspecteur zag de tweede beschikking op aanvullende, niet eerder verzochte gegevens, waaronder ontbrekende pagina’s van een walletoverzicht. De rechtbank ging daar niet in mee. De tweede informatiebeschikking betrof in wezen een nadere concretisering van eerdere vragen over dezelfde materie. Volgens vaste rechtspraak van de Hoge Raad is de inspecteur in dat geval niet opnieuw bevoegd tot het afgeven van een informatiebeschikking.

Omdat de tweede beschikking zag op dezelfde informatie als de eerste, was deze volgens de rechtbank onterecht vastgesteld. Daarmee komt de rechtbank niet toe aan de overige aangevoerde gronden, zoals schending van het zorgvuldigheidsbeginsel, het niet horen in bezwaar of de omvang van de informatieverplichting. De uitspraak op bezwaar én de tweede informatiebeschikking worden vernietigd. De rechtbank veroordeelt de inspecteur tot vergoeding van € 1.750 aan proceskosten en het betaalde griffierecht.

24. Zowel de eerste informatiebeschikking als de tweede informatiebeschikking is gegeven wegens het niet door eiser verstrekken van de door verweerder gevraagde informatie als bedoeld in artikel 47 van de AWR. Verweerder heeft bij het opleggen van de tweede informatiebeschikking verzocht om informatie die ook al was verzocht bij het opleggen van de eerste informatiebeschikking, namelijk informatie over hoe de bitcoins in de periode 2016 tot en met 2018 zijn verkregen, gehouden en vervreemd. De vragen van verweerder voorafgaand aan het opleggen van de eerste informatiebeschikking zien weliswaar niet op geconcretiseerde bescheiden of gegevens omtrent de bitcointransacties, maar zij zien (onder meer gelet op het bericht van verweerder van 18 oktober 2019; zie onderdeel 4) weldegelijk op het verkrijgen van informatie over de aankoop, het verloop en de verkoop van de bitcoins. Bij de brief van 30 maart 2020 (zie onderdeel 8) heeft verweerder zijn informatieverzoek toegespitst op (onder meer) het verkrijgen van de ontbrekende pagina’s van het bitcoinoverzicht dat eiser op 16 september 2019 had verstrekt (zie onderdeel 2). Anders dan verweerder, ziet de rechtbank niet in op welke andere informatie het opvragen van de ontbrekende pagina’s van het bitcoinoverzicht zou zijn gericht dan de informatie over het verkrijgen, houden en vervreemden van de bitcoins. Ook de toelichting in de tweede informatiebeschikking wijst daarop. De omstandigheid dat verweerder bij de tweede informatiebeschikking concreter heeft gevraagd naar bescheiden die inzicht verschaffen in de wijze waarop de bitcoins zijn verkregen, gehouden en verkocht, maakt niet dat die informatie niet al eerder – onder meer algemene formulering – zou zijn verzocht. Dit geldt in gelijke zin voorzover in de brief van 30 maart 2020 specifiek per soort bitcoin informatie wordt verzocht en meer specifieke informatie wordt verzocht over de wijze waarop de verkoop van de bitcoins heeft plaatsgevonden.