Ontbreken wettelijke grondslag voor opvragen persoonsgegevens

Rechtbank Gelderland 12 mei 2021, IT 3665; ECLI:NL:RBGEL:2021:4809 (ZIDB c.s. tegen Menzis) Verzekeringsrecht. ZIDB c.s. vordert in deze zaak dat voor recht verklaard wordt dat Menzis onrechtmatig heeft gehandeld door ZIDB c.s. te proberen te bewegen om (medische) persoonsgegevens te vertrekken. Menzis zou zich niet hebben gehouden aan de regels die volgen uit de Rzv en de verdere uitwerking hiervan in de Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens en het Protocol Materiële Controle van Zorgverzekeraars Nederland. De gegevens die Menzis heeft opgevraagd betreffen persoonsgegevens van verzekerden en zorgverleners, waarbij er geen toestemming is gegeven door de eerstgenoemde partij en ook enige wettelijke grondslag ontbreekt. Voor de beoordeling van deze zaak kijkt de rechter naar de rechtmatigheid van het opvragen van de persoonsgegevens door Menzis, en in hoeverre ZIDB c.s. die gegevens mag en/of moet verstrekken. De wetgever heeft nadrukkelijk beoogd dat bij verstrekking van gezondheidsgegevens eerst moet worden getoetst aan regels voor doorbreking van het medisch beroepsgeheim. In het geval van een niet-gecontracteerde zorgaanbieder zoals ZIDB c.s. mogen dat soort gegevens alleen rechtstreeks aan de zorgaarbieder worden verstrekt met expliciete toestemming van de verzekerde. Daarvan is hier geen sprake geweest. De rechtbank concludeert dat er hier geen wettelijke grondslag was en verklaart dat Menzis onrechtmatig heeft gehandeld.

4.10. De vervolgvraag is dan of wet- of regelgeving ZIDB c.s. verplicht om het medisch beroepsgeheim te doorbreken. Artikel 87 Zvw bevat in het kader van de Zvw de waarborgen voor de privacy van verzekerden bij gegevensuitwisseling tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Met inachtneming van deze bepaling kan het beroepsgeheim van artikel 7:457 BW opzij worden gezet. De wetgever heeft in artikel 87 Zvw echter een onderscheid gemaakt tussen een gecontracteerde zorgaanbieder en een niet-gecontracteerde zorgaanbieder. Artikel 87 lid 1 Zvw bepaalt dat de gecontracteerde zorgaanbieder de persoonsgegevens van de verzekerde rechtstreeks aan de zorgverzekeraar moet verstrekken. Dit betreft dus een (wettelijk geregelde) doorbreking van het medisch beroepsgeheim. In het geval van een niet-gecontracteerde zorgaanbieder (zoals ZIDB c.s.) ligt het anders. Artikel 87 lid 2 bepaalt dat de zorgaanbieder de persoonsgegevens desgevraagd aan de verzekerde moet verstrekken, zodat de verzekerde de gegevens aan zijn zorgverzekeraar kan verstrekken. Bij expliciete toestemming van de verzekerde kunnen de persoonsgegevens van de verzekerde rechtstreeks door de zorgaanbieder aan de zorgverzekeraar worden verstrekt.