Making User Created News Work - tools in juridische context
J. Esmeijer, O. Nieuwenhuis, C. Mijs, E. van der Broek, C. Versloot, N. Helberger, B. van der Sloot en T. McGonagle, Making User Created News Work, TNO report | TNO 2012 R11277, 27 december 2012.
Uit de samenvatting: Voor de pers bieden user generated content (UGC) en gebruikersparticipatie kansen in een tijd waarin ze ‘meer met minder’ moeten doen omdat zowel reclame- als abonnementsinkomsten dalen en redacties krimpen. Alle vijftien Nederlandse nieuwsaanbieders die in het kader van deze studie zijn geanalyseerd bleken dan ook lage tot middelmatige participatievormen, zoals het geven van reacties, te faciliteren. Bij ongeveer de helft van de aanbieders was het mogelijk om een artikelen en video’s te uploaden en bij tien aanbieders kan men ook foto’s aanleveren. De waarde die aan UGC en gebruikersparticipatie wordt toegekend, kent drie kernelementen: 1) het levert content op van nieuwsgebeurtenissen die de redactie zelf niet, of niet zo snel had kunnen produceren of verkrijgen, 2) het
versterkt de band tussen de nieuwsaanbieder en de community die het bedient, en 3) het kan een aanvulling zijn op het eigen journalistieke product door aanvullingen, verbeteringen of nieuwe ideeën. (...)
Tools in een juridische context
Het is belangrijk om bij de ontwikkeling van een tool die het gebruik van UGC door redacties moet ondersteunen, ook een juridisch perspectief mee te nemen. Redacties moeten bij het gebruik rekening houden met verschillende juridische issues, zoals bijvoorbeeld privacy, intellectueel eigendom en smaad of laster. Voor de twee verschillende benaderingen van het gebruik van UGC en gebruikersparticipatie spelen deze issues op verschillende wijzen een rol.
Voor de redactie-georiënteerde aanpak is het hoofddoel van een tool het filteren van UGC. Enerzijds gaat het hierbij om het vinden van de meest relevante en nieuwswaardige content en anderzijds om de content van een te lage kwaliteit om deze van de site te kunnen weren. Een van de aspecten van kwaliteit is de juridische status. Zoals hierboven al beschreven zijn de huidige tools niet goed in staat schadelijke content te herkennen.
Een van de consequenties van het gebruik van tools die content filteren – nog los van de kwaliteit – is dat het waarschijnlijk is dat nieuwsaanbieders niet langer aanspraak kunnen maken op de bescherming van de zogenaamde ‘safe harbor rules’ van de E-Commerce Directive, voor zover deze van toepassing zijn op nieuwsaanbieders. Daarentegen zorgt het gebruik van tools die een zekere vorm van pre-moderatie kunnen vervullen er wel voor dat de nieuwsaanbieder, in de vorm van ‘verantwoordelijke journalistiek’, voldoet aan ethische richtlijnen die de sector zelf via de Raad voor de Journalistiek heeft opgesteld. Deze tegenstrijdigheid geeft aan hoe de ethische richtlijnen – waarbij pre-moderatie een vereiste is – en de E-Commerce Directive die in feite pre-moderatie ontmoedigt omdat daarmee de mogelijke bescherming wegvalt wanneer een partij zich met de inhoud van het platform bemoeit. Op dit vlak is verheldering gewenst.
De samenwerking-georiënteerde benadering heeft op een ander manier te maken met deze juridische issues. Deze benadering is niet zozeer gericht op het filteren van content, maar om de meest relevante mensen te herkennen en te activeren om te participeren. Tools die gericht zijn op deze benadering helpen de redactie niet om schadelijke content te herkennen. Deze tools dragen dan ook niet bij aan het principe van ‘verantwoordelijke journalistiek’, hoewel het wel mogelijk zou zijn om het profileren van gebruikers in te zetten om de makers van schadelijke content te herkennen en de content die zij aanbieden prioriteit te geven in het moderatieproces.
Doordat de nieuwsaanbieder gebruikers zelf, met behulp van de tool, gebruikers selecteert en benadert is het waarschijnlijk dat zij nog meer verantwoordelijk gehouden worden voor de content die op de site aanwezig is, ook als deze niet door de nieuwsaanbieder zelf gemaakt is. Bij deze tools speelt ook privacy een belangrijke rol, zij het op een andere manier. Omdat de tool informatie over gebruikers verzamelt, verwerkt en mogelijk combineert is het van groot belang dat zij voldoen aan de geldende privacy richtlijnen. Daarnaast moet men ook rekening te houden met de attitudes binnen de community.
