HR: bemiddeling als 'reisagent' heeft lage drempel

HR 9 april 2021, IT 3470, ECLI:NL:HR:2021:527 (Bpf Reisbranche tegen Booking.com) De welbekende hotelboekingssite Booking.com heeft altijd zijn pensioenzaken door een andere partij laten regelen om zo, naar eigen zeggen, flexibiliteit voor een groot en divers werknemersbestand te waarborgen. Het bedrijfstakpensioenfonds voor de reisbranche (Bpf Reisbranche) is van mening dat Booking.com dit helemaal niet mag doen omdat zij aangemerkt dient te worden als 'reisagent'. Om deze reden zou zij deel moeten nemen aan Bpf Reisbranche. Een belangrijke voorwaarde voor deze kwalificatie is dat de site 'bemiddelt' bij het tot stand komen van overeenkomsten tussen klanten en hotels. De rechtbank en het hof vonden dat Booking.com hier niet aan voldeed, de Hoge Raad is anderzijds wel degelijk van mening dat Booking.com bemiddelt. Hierbij hanteert zij een vrij lage drempel voor het begrip, waarbij het beheren van een website waarop een overeenkomst tot stand kan komen al voldoende kan zijn. De Hoge Raad verwijst hiermee het arrest terug naar het hof.

4.1.6 Of werkzaamheden als bemiddeling aangemerkt moeten worden, hangt af van de omstandigheden van het geval. Met betrekking tot een aantal omstandigheden merkt de Hoge Raad het volgende op.

Indien de tussenpersoon een vergoeding bedingt naar aanleiding van het tot stand komen van de overeenkomst tussen de derde en de wederpartij, wijst dat op bemiddeling. Ingevolge art. 7:426 lid 1 BW verkrijgt de tussenpersoon immers recht op loon zodra door zijn bemiddeling de overeenkomst tot stand is gekomen. De aard, omvang en intensiteit van de door een tussenpersoon te verrichten werkzaamheden kunnen variëren; om van bemiddeling te kunnen spreken, behoeven die werkzaamheden niet veelomvattend te zijn. Zo is in beginsel al sprake van bemiddeling in de zin van art. 7:425 BW indien de tussenpersoon in opdracht of met goedvinden van een verhuurder een door deze te verhuren woning op zijn website plaatst, opdat via de tussenpersoon een huurovereenkomst tussen verhuurder en huurder tot stand kan komen.

4.1.7 Opmerking verdient dat in de onderhavige zaak niet beslissend is of bij het tot stand brengen van een concrete overeenkomst tussen een accommodatiehouder en een derde sprake is geweest van bemiddeling door Booking.com, maar of Booking.com (in de woorden van het verplichtstellingsbesluit) “in de uitoefening van haar bedrijf bemiddelt bij het tot stand komen van overeenkomsten”, en daarom – indien ook aan de overige voorwaarden is voldaan – verplicht is deel te nemen in het bedrijfstakpensioenfonds van Bpf Reisbranche. In dat verband gaat het erom hoe het bedrijfsmodel van Booking.com is ingericht. Als het online reserveringsplatform van Booking.com erop gericht is of ertoe uitnodigt dat derden met behulp van diensten of faciliteiten van het platform overeenkomsten met accommodatiehouders aangaan en Booking.com een beloning ontvangt voor het aldus tot stand komen van die overeenkomsten, behelst het bedrijfsmodel ‘bemiddelen’ in de zin van het verplichtstellingsbesluit. Hieraan staat niet in de weg dat de mogelijkheid bestaat dat de website van Booking.com door bezoekers daarvan in voorkomend geval ook kan worden gebruikt om het aanbod van verscheidene accommodatiehouders te bekijken teneinde vervolgens zelf (buiten de website van Booking.com om) contact op te nemen met een accommodatiehouder om een overeenkomst te sluiten.