EU integreert herziene gedragscode tegen online haatzaaien in wetgeving
Op 20 januari 2025 is een vernieuwde gedragscode tegen illegale haatzaaiende uitlatingen op internet formeel opgenomen in de Digital Services Act (DSA). Dit besluit werd genomen na positieve beoordelingen door zowel de Europese Commissie als de Raad voor Digitale Diensten. De gedragscode, die voortbouwt op een eerder initiatief uit 2016, is ontworpen om de verspreiding van haatzaaiende uitlatingen op onlineplatforms effectiever aan te pakken en tegelijkertijd de naleving van EU-wetgeving te verbeteren. De vernieuwde code, ondertekend door platforms zoals Facebook, TikTok, YouTube en LinkedIn, legt nadruk op samenwerking met maatschappelijke organisaties en toezichthouders. De code vereist dat meldingen van haatzaaiende inhoud binnen 24 uur worden beoordeeld. Platforms worden ook aangespoord om transparant te zijn over hun moderatie-inspanningen door rapportages op te splitsen naar land en type incident, en meer inzicht te bieden in de rol van algoritmes bij de verspreiding van dergelijke inhoud. De gedragscode fungeert niet alleen als richtlijn voor de aanpak van illegale inhoud, maar biedt ook een kader waarmee platforms kunnen aantonen dat zij voldoen aan de risicobeperkende vereisten van de DSA. Dit is vooral relevant voor de zogenaamde "zeer grote online platforms" (VLOP's) en zoekmachines (VLOSE's), die onderworpen zijn aan strengere regels.
De Commissie en de Raad hebben verschillende aanbevelingen gedaan om de naleving en effectiviteit van de code te vergroten. Zo wordt onder meer aangedrongen op betere dataverzameling over de impact van moderatiebeleid en een versterkte samenwerking met meerdere belanghebbenden. Daarnaast moeten platforms meer aandacht besteden aan transparantie richting gebruikers, bijvoorbeeld door hen te informeren over de resultaten van meldingen.
De voortgang van de gedragscode zal regelmatig worden geëvalueerd door de Commissie, die de ondertekenaars ook bijstaat bij eventuele noodzakelijke aanpassingen. Deze aanpak sluit aan bij het bredere doel van de DSA om een veilige en inclusieve online omgeving te waarborgen, zonder afbreuk te doen aan de fundamentele rechten, zoals de vrijheid van meningsuiting. Met de integratie van deze gedragscode zet de Europese Unie een belangrijke stap in de strijd tegen online haatzaaien, waarbij een balans wordt gezocht tussen effectieve handhaving en het beschermen van burgerlijke vrijheden.
