De European Centre for Algorithmic Transparency (ECAT) is een feit
Op 18 april 2023 is de European Centre for Algorithmic Transparency (ECAT) officieel geopend door de Europese Commissie.
De rol van ECAT onder de Digital Services Act (DSA)
De DSA verplicht zogeheten Very Large Online Platforms (VLOP) en Very Large Online Search Engines (VLOSE) om op een juiste wijze met risicomanagement om te gaan. Onder de DSA hebben de desbetreffende platforms de verplichting om een breed scala aan risico’s op hun platforms te identificeren en te analyseren. Deze risico’s gaan van hoe illegale content en disinformatie op hun platform terecht kan komen tot de impact op vrijheid van meningsuiting. Maar ook dienen bijvoorbeeld risico’s rondom de mentale gezondheid van minderjarigen door hun online gedrag beoordeeld en beperkt te worden onder de DSA.
De ECAT zal de Commissie voorzien van interne, technische en wetenschappelijke expertise om ervoor te zorgen dat de door de VLOP’s en VLOSE’s gebruikte algoritmische systemen voldoen aan de eisen inzake risicobeheer, -beperking en -transparantie onder de DSA. Dit omvat onder meer de uitvoering van technische analyses en evaluaties van algoritmen. Een interdisciplinair team van gegevenswetenschappers, AI-deskundigen, sociale wetenschappers en juristen zal hun expertise bundelen om de werking ervan te beoordelen en een beste handelswijzen voor te stellen om de gevolgen ervan te beperken. Dit zal cruciaal zijn voor een grondige analyse van de transparantieverslagen en de zelfbeoordeling van de risico's die de aangewezen ondernemingen indienen en voor het uitvoeren van inspecties van hun systemen wanneer de Commissie daarom verzoekt.
Deze opdracht kan niet worden volbracht zonder een degelijke onderzoeks- en prognosecapaciteit, die ook inherent is aan de aanpak van ECAT. GCO-onderzoekers zullen voortbouwen op en verder werken aan hun jarenlange expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI), die reeds een rol heeft gespeeld bij de voorbereiding van andere mijlpaalregelgeving zoals de AI-wet, het gecoördineerde plan inzake AI en de herziening daarvan in 2021. ECAT-onderzoekers zullen zich niet alleen richten op het identificeren en aanpakken van systeemrisico's die voortvloeien uit VLOP’s en VLOSE’s, maar ook de maatschappelijke gevolgen van algoritmen op lange termijn onderzoeken.
Achtergrond
Op 15 december 2020 heeft de Commissie het voorstel over de DSA samen met het voorstel van de Digital Markets Act (DMA) ingediend als alomvattend kader om een veiligere, eerlijkere digitale ruimte voor iedereen te waarborgen. Nadat de medewetgevers van de EU in april 2022 een politiek akkoord hadden bereikt, trad de DSA op 16 november 2022 in werking. De deadline voor platforms en zoekmachines om de omvang van hun maandelijkse actieve gebruikers te publiceren was 17 februari 2023. De Commissie analyseert nu de publicaties met het oog op de aanwijzing van VLOP's en VLOSE's, die vanaf de aanwijzing vier maanden de tijd hebben om aan alle DSA-verplichtingen te voldoen en met name hun eerste risicobeoordeling in te dienen. Vanaf 17 februari 2024 zal de DSA van toepassing zijn op alle intermediaire diensten; tegen diezelfde datum moeten de lidstaten coördinatoren voor digitale diensten aanstellen.
De DSA is van toepassing op alle digitale diensten die consumenten verbinden met goederen, diensten of inhoud. Zij schept uitgebreide nieuwe verplichtingen voor onlineplatforms om schade te beperken en risico's online tegen te gaan, biedt krachtige bescherming voor de rechten van gebruikers online en plaatst digitale platforms in een uniek nieuw kader voor transparantie en verantwoordingsplicht. Deze regels zijn ontworpen als één uniform pakket regels voor de EU en bieden gebruikers nieuwe bescherming en bedrijven rechtszekerheid op de hele interne markt. De DSA is wereldwijd een uniek regelgevingsinstrumentarium en vormt een internationale benchmark voor een regelgevingsapplicatie.
