Betaling van vervalste factuur bevrijdend

HR 28 mei 2021, IT 3630; ECLI:NL:HR:2021:783 (Devante tegen Hascor) Devante is een dochtermaatschappij van Yildirim Holding, een onderneming die zich bezighoudt met de handel in onder meer ferrochroom. Hascor bestelde in 2015 een hoeveelheid van dit ferrochroom. Vanuit het juiste e-mailadres werd er, na de eerste e-mail, een tweede gestuurd met de inhoud dat de vorige e-mail fouten bevatte. Een derde e-mail verkondigde dat de fouten eruit gehaald waren en dat de factuur voldaan kon worden. Dit bleek achteraf een valse factuur. In de vraag of er bevrijdend is betaald, oordeelde het hof dat er sprake is van bijzondere omstandigheden van dien aard dat het aan Devante valt toe te rekenen dat Hascor de e-mail met factur voor echt heeft gehouden. Devante mocht dit redelijkerwijze ook doen. Met bijzondere omstandigheden wordt in dit geval geduid op het feit dat er telkens een andere verkopende partij vanuit Yildirim naar voren werd geschoven en de e-mails verstuurd zijn vanuit het juiste e-mailadres. Ook gezien de inhoud van de e-mails had Hascor geen reden om te twijfelen aan de echtheid hiervan. Het oordeel van het hof wordt door de Hoge Raad in stand gehouden. 

3.7 Naar het oordeel van het hof is in het onderhavige geval sprake van bijzondere omstandigheden in de hiervoor bedoelde zin. De aan Hascor verzonden e-mails waren afkomstig van het juiste e-mailadres van Yildirim. Dat e-mailadres werd ook bij eerdere bestellingen door Yildirim gebruikt om facturen aan Hascor te verzenden. Zowel de e-mail van 28 oktober 2015, om 10:11 uur, met de verzenddocumenten en de factuur, de daarna op dezelfde datum om 10.29u verzonden e-mail met de tekst: “Please neglect previous shipping documents due to mistakes. We will correct immediately and resend to you”, als de vervolgens op dezelfde datum verzonden e-mail van 10:51 uur met als bijlage dezelfde shipping documents en de gewijzigde factuur met de andere bankrekening, zijn verzonden van hetzelfde (juiste) e-mailadres: “[e-mailadres]@yildirimgroup.com”. Het onderwerp van de e-mails was ook steeds hetzelfde, te weten: “C9 HC FeCr to Hascor – REF1935”. In de e-mail van 28 oktober 2015 van 10:29 uur stond vermeld dat slechts de shipping documents waren gewijzigd. Voor Hascor bestond geen reden naar aanleiding hiervan de factuur te controleren. [...]  Bij het voorgaande is nog van belang dat, naar Hascor niet (voldoende) weersproken heeft aangevoerd, Hascor de door haar van Yildirim gekochte metalen steeds afnam van een andere, door Yildirim als verkoper aangewezen, dochtervennootschap. Het was de eerste keer dat Devante door Yildirim werd aangewezen als verkopende partij.