Annelieke Fenstra - Communiceren via WhatsApp kan grote gevolgen hebben

Een afspraak via WhatsApp is net zo rechtsgeldig als iedere andere afspraak. Hoewel het heel laagdrempelig en informeel lijkt, kan communiceren via WhatsApp verstrekkende gevolgen hebben. Dat stelt jurist contractenrecht Annelieke Fenstra van LegalMatters.com in Amsterdam. Volgens het Nationale Social Media Onderzoek 2016 heeft WhatsApp in Nederland maar liefst 9,8 miljoen gebruikers. Niet gek dus dat er via WhatsApp over van alles en nog wat wordt gecommuniceerd en dat er met een simpel ‘appje’ afspraken worden gemaakt. Even snel een bericht sturen naar een freelancer met een opdracht. Of naar de aannemer die jouw huis gaat verbouwen. Misschien zie je wel een leuke auto op Marktplaats en spreek je met de verkoper via WhatsApp. Waar velen alleen niet van doordrongen zijn, is dat afspraken die via WhatsApp tot stand komen ook rechtsgeldig zijn. Dat betekent dat partijen daaraan zijn gebonden.

Geen vormvereiste
Een overeenkomst komt tot stand wanneer een aanbod wordt aanvaard. Voor een rechtsgeldige overeenkomst geldt er in principe geen vormvereiste. Hierdoor kan een overeenkomst in iedere vorm worden aangegaan; mondeling, schriftelijk of stilzwijgend. Denk bijvoorbeeld aan een gebaar zoals het opsteken van een hand op een veiling.

Fenstra: “Dit betekent dat wanneer je een aanbod van een ander via WhatsApp accepteert of een afspraak maakt via WhatsApp, je daaraan in principe vastzit. De andere partij kan dan afdwingen, desnoods via de rechter, dat je de gemaakte afspraak nakomt. Dit geldt alleen niet voor overeenkomsten waar de wet wél een vormvereiste aan stelt. Zo moet de koop van een woning altijd gebeuren via een schriftelijke koopovereenkomst.”

Bewijskracht
Door rechters in Nederland wordt er steeds vaker bewijskracht toegekend aan WhatsApp-berichten. Zo oordeelde bijvoorbeeld de Rechtbank Amsterdam in 2015 dat een ontslagmededeling via WhatsApp gezien mag worden als een rechtsgeldige aanzegging. In dat geval in het bijzonder omdat de werknemer via WhatsApp op de ontslagmededeling had gereageerd. Daarmee kon worden bewezen dat de ontslagmededeling de werknemer had bereikt.

Om te bewijzen dat partijen een afspraak hebben gemaakt, is het van belang dat kan worden aangetoond dat een aanbod is aanvaard of dat de afspraak is bevestigd. Met mondelinge afspraken is dat nagenoeg ondoenlijk. Fenstra: “Als je een partij voor de rechter sleept, zonder bewijs van een gemaakte afspraak, sta je met lege handen. Het wordt dan immers jouw woord tegen dat van de tegenpartij. En daar kan een rechter weinig mee.”

In tegenstelling tot mondelinge afspraken heeft een WhatsApp-bericht snel bewijskracht doordat de communicatie natuurlijk zwart op wit staat. “Door de eenvoud van WhatsApp doe je misschien toezeggingen die in rechte afdwingbaar zijn zonder dat je het direct in de gaten hebt. En dat geldt trouwens ook voor andere social media.” Aldus Fenstra.

Fenstra kan het daarom niet genoeg benadrukken: “Denk goed na over wat je communiceert via WhatsApp. Voor je het weet zit je ergens aan vast en kun je niet meer terug. Wees ervan bewust dat een afspraak via WhatsApp net zo rechtsgeldig is als iedere afspraak.”