Leverancier levert te laat, maar klant aansprakelijk voor schade
Rechtbank Utrecht 22 december 2010 (Creditcardfraude), 286328 / HA ZA 10-1071 (LJN: BO9268). Schade ten gevolge van creditcardfraude. Niet de gestelde tekortkoming van de leverancier in de (tijdige) levering van software die het creditcardapparaat fraudebestendig zou maken, maar het gebruik van het apparaat door de detaillist in de weteschap dat het nog niet fraudebestendig was, is de primaire oorzaak van de schade ten gevolge van fraude. 100% eigen schuld. Daarom hoeft niet te worden toegekomen aan de vraag of de leverancier wanprestatie heeft gepleegd. Met dank aan Polo van der Putt, Vondst Advocaten.
Een opvallende uitspraak. Mede door de bondigheid roept de uitpsraak toch wel enkele vragen op. De feiten:
"2.1. Begin 2007 hebben creditcardmaatschappijen acceptanten van creditcardbetalingen bericht dat deze acceptanten vanaf 1 oktober 2007 zelf aansprakelijk zouden zijn voor frauduleuze betalingstransacties met creditcards zonder gebruik van chip/pincode.
2.2. Met het oog op deze aanstaande introductie van aansprakelijkheid, hebben [eiseres sub 1] c.s. met [gedaagde] op 17 april 2007 een overeenkomst gesloten tot levering door [gedaagde] van een nieuwe betaalautomaat voor credit cards aan [eiseres sub 2] [...]"
De betaalautomaat wordt tijdig geleverd, maar zonder de nodige software. Er kunnen daardoor nog steeds geen transacties worden afgewikkeld met chip/pincode. De detaillist sommeert de leverancier telefonisch om na te komen. In de tussentijd maakt de detaillist echter al wel gebruik van de betaalautomaat, dus zonder dat de chip/pincode kan worden gebruikt. En ja hoor, er wordt gefraudeerd en de detaillist heeft schade.
Eigen schuld oordeelt de rechtbank:
"4.1. De vraag of [gedaagde] wanprestatie heeft gepleegd kan in het midden blijven, omdat het door haar gedane beroep op eigen schuld van [eiseres sub 2] gegrond is. Zelfs indien [gedaagde] door vertraagde installatie van de CTAP-software mocht zijn tekortgeschoten in de nakoming van haar verplichtingen jegens [eiseres sub 2], dan nog geldt dat de schade ten gevolge van de frauduleuze transacties eerst en vooral is veroorzaakt door eigen handelen van [eiseres sub 2], te weten het accepteren van creditcardbetalingen waarvan zij wist dat deze in geval van fraude niet meer door de creditcardmaatschappijen werden gegarandeerd."
Op zich valt daar natuurlijk wel wat voor te zeggen. De detaillist heeft willens en wetens een risico op zich genomen en de gevolgen daarvan dient hij te dragen. Maar stel dat hij de betaalautomaat niet had gebruikt totdat de software zou zijn geleverd? Hij had dan geen creditcardbetalingen kunnen accepeteren. Hoeveel schade zou hij dan hebben geleden? Misschien wel veel meer. Maar toon die schade maar eens aan en probeer die schade maar eens te verhalen op de leverancier, die daar contractueel vast een stokje voor heeft gestoken. Het was kiezen uit twee kwaden. De uitspraak geeft over deze discussie echter geen verdere aanwijzingen.
Ik denk dat de detaillist, nu hij het frauderisico kennlijk niet zelf wilde dragen, er beter aan had gedaan het apparaat niet te gebruiken zonder voorafgaand overleg met de leverancier over deze catch-22 situatie. En om te beginenn had hij de leverancier schriftelijk aansprakelijk kunnen stellen (en zekerheidshalve ook maar in gebreke). Het komt mij voor dat fraudeschade door te vroege ingebruikneming van het apparaat alleen dan voor vergoeding in aanmerking zou kunnen komen als er in ieder geval tussen partijen overleg (of communicatie) is geweest over de twee keuzes (frauderisico of omzetderving), onverminderd overigens eventuele andere juridische beletselen.
(Pdf van de uitspraak hier. ITenRecht.nl gebruikt pdfs overigens omdat de uitspraak dan in het zoeksysteem van ITenRecht.nl wordt opgenomen; documenten waar enkel naar wordt gelinkt worden niet meegenomen bij zoekopdrachten).
