FD-artikel over vennootschappen van Dos Santos is niet onrechtmatig

Rechtbank Amsterdam 25 februari 2020, IT 3116; ECLI:NL:RBAMS:2020:1151 (United tegen FD) United verleent onder meer trustdiensten. Vanaf ongeveer eind 2013 waren vennootschappen van zakenvrouw Isabel dos Santos en/of haar man Sindika Dokolo cliënten van United. Vanaf eind 2014 heeft De Nederlandsche Bank (DNB) in persberichten aandacht besteed aan de gebrekkige integriteitsbeheersing binnen de trustsector en de bestaande risico’s van witwassen van corrupt geld door trustkantoren. DNB heeft daarbij maatregelen aangekondigd en aanwijzingen aan de trustsector gegeven. Het FD heeft vervolgens een artikel geplaatst over onder meer dat United de optie zou hebben geopperd om de vennootschappen van Dos Santos bij een kleiner trustkantoor onder te brengen die “onder de radar van De Nederlandsche Bank” zit. Ook wordt gesuggereerd dat United haar dienstverlening onder druk van DNB heeft gestaakt. United vordert een rectificatie van het artikel in het FD.

De suggestie in het artikel van het FD over de door United geopperde optie om vennootschappen van Isabel Dos Santos bij een trustmaatschappij onder te brengen die “onder de radar van De Nederlandsche Bank” zit, is niet onrechtmatig is. De suggestie dat United haar dienstverlening onder druk van DNB heeft gestaakt is tevens niet onrechtmatig. Het FD mocht afgaan op gelekte stukken, omdat United zelf geen andere duidelijke reden voor beëindiging van de dienstverlening kan geven. Er is namelijk voldoende gelegenheid voor het geven van weerwoord gegeven. Geconcludeerd kan worden dat het artikel van het FD niet onrechtmatig is.

4.5. Het is goed mogelijk dat bij de lezer van het artikel de indruk ontstaat dat de mogelijkheid om met een kleiner trustkantoor onder de radar van de DNB te blijven opereren (optie 2) tijdens het gesprek van 22 juli 2015 door United is genoemd of met United is besproken. Dat is dan een gevolg van de tekst van Brito Pereira. Bij de eerste van de drie opgesomde opties vermeldt hij expliciet dat die door United is geadviseerd (“doen wat zij voorstellen”). Bij de tweede en derde optie staat iets dergelijks niet, maar er staat ook niet dat die opties níet zijn besproken. De e-mail van Brito Pereira laat dus ruimte voor de veronderstelling dat alle opties met United zijn besproken. De e-mail biedt op dit punt voldoende steun voor de strekking van het artikel.

4.6. Het FD heeft in het artikel niets gedaan om de indruk te versterken dat United optie 2 heeft geadviseerd of dat zij betrokken is geweest bij het overleg daarover. Integendeel, het FD maakt duidelijk dat die optie alleen terugkomt in stukken die zijn opgesteld door vertegenwoordigers van Dos Santos . Zij vermeldt immers dat vertegenwoordigers van Dos Santos die optie noteren als een van de mogelijkheden, en dat volgens het gespreksverslag van Dos Santos ’s Portugese advocaat drie opties op tafel liggen.

4.10. United vindt dat haar niet voldoende gelegenheid is geboden voor het geven van een weerwoord. Dat is echter niet terecht. Het FD heeft haar bijna een maand de tijd gegeven om de gestelde vragen te beantwoorden. Toen haar bovendien de mogelijkheid van inzage in de gelekte stukken werd geboden, is de advocaat van United naar de redactie gegaan, in plaats van medewerkers die bij het overleg van 22 juli 2015 aanwezig waren en/of die bekend waren met de bedrijfsvoering van United. United kan zich dan nu niet beklagen dat zij onvoldoende gelegenheid tot weerwoord heeft gekregen. De bij het redactiebezoek beschikbare vertalingen (van stukken in het Portugees en Engels) waren overigens voldoende duidelijk om daarop te kunnen reageren. United heeft ook niet duidelijk gemaakt op welke concrete punten die vertalingen te wensen over lieten.

4.13. De tekst en strekking van het artikel vinden voldoende steun in de e-mails die zijn genoemd onder 2.3. Dit maakt dat de publicatie niet onrechtmatig is jegens United en er is dan ook geen grond voor toewijzing van de gevorderde rectificatie of aanpassing. Vanwege het ontbreken van onrechtmatigheid is er ook geen reden voor toewijzing van een voorschot op schadevergoeding. De vordering zal in zijn geheel worden afgewezen.